Sanat tarihine yeni başlayanlar için değerli bilgiler verdiğimiz sanat tarihi rehberinde; sanat tarihi nedir, sorusunun cevabına, sanat tarihi dönemlerine, önemine ve uygarlıkların sanata yaklaşım biçimlerine değindik.
Duygunun, fikrin dışavurumu olarak tanımlayabileceğimiz sanat; yıllar içerisinde kümülatif olarak gelişmiştir.
Bu nedenle; sanat tarihi ile ilgili temel bilgilerin yer aldığı; sanat tarihi dönemlerine ve sanat tarihinin önemi hakkında sanat tarihi rehberi hazırladık.
İçerik Başlıkları
Sanat Tarihi Nedir?
Mağara resimlerinden, günümüz modern sanatına kadarki estetik algımıza uyan, mimari, resim, heykel gibi alanların gelişimini, evrimini inceleyen alandır, sanat tarihi.
Kendi içerisinde özelleştirilen bölümlere ayrılmakla birlikte, bu yazımızda genel sanat tarihinden, ana hatları ile bahsedeceğiz.
Sanat Akımları ve Dönemleri
Bir sanatçının yaratım süreci, bireysel gelişimine, değişen toplumsal ve kültürel koşullara bağlı olarak değişmektedir.
Böylelikle de, birçok sanat akımı sanatçıları ve sanatlarını etkilemektedir. Sanat tarihi boyunca birçok sanat akımı mevcuttur. Temel olarak;
- 1300’ler öncesi: Ortaçağ sanatı
- 1300 – 1600: Rönesans sanatı
- 1600 – 1730: Barok sanatı
- 1780 – 1880: Romantizm
- 1860 – 1890: İzlenimcilik
- 1890 – 1910: Empresyonizm Sonrası
- 1905 – 1930: Dışavurumculuk
- 1910 – 1940: Art-deco
- 1945’ten Günümüze: Çağdaş sanat
Temel olarak bu şekilde sayabileceğimiz akımlar, sanat tarihçileri için dönemleri ve isimleri ile mutlak ayrımlar değildir. Aralıkları ve isimleri konusunda birçok fikir ayrılığı mevcuttur.
Kimi sanat tarihçileri, saydığımız temel akımları da kendi içlerinde alt dönemlere ayırmaktadır. Kimi sanat tarihçileri ise, tamamen farklı isimlerle anılan akımlar olduğu üzerinde durmaktadır.
Sanat Tarihinin Önemi Nedir?
Sanat tarihinin önemi, o dönemin bütün etkisini kültürel bir eser olarak görmemizi sağlar. Sadece bağımsız parçalar olarak değil, bir bütün olarak da o döneme ait eserler, toplumsal olaylar, dönem şartları noktasında birçok fikir edinmemize yardımcı olur.
Sanat, tarihsel dönem ile doğrudan bağlantılıdır. Toplumların nasıl düşündüklerine, günlük hayatı nasıl yaşadıklarına dair bize birçok bilgi vermektedir.
Sadece, o dönemi resmetmesi, yontması değil, aynı zamanda eserde kullandığı materyalden tutun da; bir eserin biçimsel analizi de sanat tarihinde oldukça önemlidir.
Sanat türüne göre değişim gösterse dahi, kullanılan çizgiler, eserin şekli/formu, kullanılan boşluklar, kullanılan renkler ve eserin dokusu, sanat tarihi, dönem şartları, sanatçının sosyo-ekonomik durumunun eser üzerindeki yansımalarını etkilemektedir.
Uygarlıklara Göre Sanat Tarihi
Bazı sanat tarihçileri; yukarıda saydığımız dönemlerden binlerce yıl önce mağaralarda yer alan resimlerin de sanat olduğu, resmedenlerin ressam olduğunu düşünmektedir. Zaman ilerledikçe sanat da gelişmiştir. Mısır, Yunan ve Roma sanatı birbiri ile etkileşime girerek birçok sanatçının yolunu açmıştır.
- Taş Devri Sanatı: Buz Devri, taş devri boyunca mağaraları, doğurganlık tanrıçalarını, vahşi yaşamı, av sahnelerini ve daha fazlasını resmedilmiştir. Fransa’daki Lascaux Mağara resimlerinde, İngiltere’deki Stonehenge’de sosyal hayatın sanata yansımasını açıkça görmekteyiz.
- Mısır Sanatı: Mısır sanatı, mezarlar ve piramitler etrafında ölümden sonraki yaşamı tasvir ederek gelişmiştir.
- Yunan Sanatı: Eski Yunan sanatında, orantı ve mimarinin sanattaki yansımalarına odaklanmaktadır. Partenon gibi bugün hala görülebilen birçok Yunan sanat eserinde bu yansımalar görülmektedir.
- Roma Sanatı: Romalılar çoğunlukla gerçekçilik üzerinde durmuşlardır. Su kemerleri, duvarlar örmüşler, kendi düzen ve orantı kurallarıyla batı medeniyetinin temellerini atmışlardır.
- Hint, Çin ve Japon Sanatı: Hint, Çin ve Japon sanatı, temel sanat tarihi zaman çizelgelerinde genellikle bir araya getirilir. Her üç uygarlık da bir Budizm gibi, Şinto gibi dinginliği öğütleyen dinler meditatif sanata odaklanmıştır.
- Bizans ve İslam Sanatı: İslam ve Bizans sanatı birbirinden oldukça etkilenmiştir. Orantılar, ikisi için de önemlidir. İkisinde de dini motifler ve süslemeler vurgulanmıştır.
Başlangıçtan, Orta Çağ’a, oradan Rönesans’a ve sonraki dönemlere ilerledikçe, sanat kümülatif olarak gelişmiş ve günümüzde de birçok sanatçıyı etkisi altına almıştır.
Modern sanatta da, klasik sanatın yansımaları görülmektedir. Sanat bir bütündür. Sanat tarihi ile, insan ruhu daha yakından tanınmakta, uygarlık tarihine daha geniş kapsamlı ışık tutulmaktadır.
Sanat ile ilgili içeriklerimiz ilginizi çekiyorsa sitemizde yer alan; “Fütürist Moda Nedir? Akımın Öncüleri ve Ünlü Moda Sergileri” isimli yazıyı tavsiye ederim.
