Hollandalı ressam Pieter Brueghel’in Mavi Pelerin veya Dünya’nın Ahmaklığı olarak da adlandırılan ve 100’den fazla atasözünü resmettiği tablosunu yakından inceliyoruz.
Pieter Brueghel Kimdir?
Rönesans dönemi, insanlık tarihinde sanat ve kültür açısından en parlak dönemlerden biri olarak kabul edilir. Bu dönemde, Avrupa’nın birçok sanatçısı ve düşünürü, eserleri ve incelemeleriyle dünya tarihinde yerini almıştır. Flaman ressam Pieter Brueghel de rönesans döneminde başyapıtlarıyla ün salmış sanatçılardan biridir.
Brueghel eserlerinin çoğunda sıradan insan hayatını gerçekçi ve detaylı şekilde tasvir eder. Ayrıntılı kompozisyon anlayışını ve gerçekçiliği benimsemiştir. Eserlerinde manzaraları ve gündelik yaşantıyı konu alırken, atasözleri ve halk deyimlerine sıkça yer vermiştir. En ünlü eserlerinden biri olan Felemenk Atasözleri tablosu, sanat ve kültürün eşsiz bir buluşmasını yansıtırken, Brueghel’in sanat anlayışının da çok iyi bir örneğidir.
Pieter Brueghel, 16. yüzyılda günümüz Belçika’sında doğdu. Köylü Brueghel olarak da anılan ressam, gerçekçi tarzı ve ayrıntılara çokça yer verdiği eserleriyle, yaşadığı dönemdeki toplumun sosyal yapısını, geleneklerini ve kültürel değerlerini yansıtma konusunda çok başarılı olmuştur.
Felemenk Atasözleri İncelemesi
Felemenk Atasözleri tablosu, 1559 yılında Brueghel tarafından yapılmıştır ve bugün Berlin‘de sergilenmektedir. Tablo, 117 cm x 163 cm boyutlarında olup ahşap pano üzerine yağlı boya tekniğiyle yapılmıştır. Bu tablo, Brueghel’in en karmaşık ve detaylı eserlerinden biri olarak kabul edilir.
Tablonun ana teması, Felemenk atasözlerinin farklı sahnelerle tasvir edilmesidir. Brueghel, tabloda 100’den fazla atasözünü görsel bir şekilde canlandırmıştır. Her sahne, bir ya da birden fazla atasözünü betimlemektedir. İlk bakışta sıradan bir köylü hayatını resmettiği düşünülse de, eserde birçok detay bulunmaktadır. Brueghel’in gündelik yaşamda sıkça kullanılan atasözlerini betimlediği en ünlü eseri olarak kabul edilmektedir. Sıradan hayatın içinden seçtiği atasözlerini kullanarak, insan doğasının farklı yönlerini de ele alır.
Tablonun bir diğer ismi olan Mavi Pelerin, resimde karısı tarafından mavi bir pelerin giydirilen adam tasvirinden kaynaklanmaktadır. Brueghel, eşini aldatan kadınlar için kullanılan kocasına mavi pelerin giydirmek atasözünü betimlemiştir. Aynı zamanda, günümüzde de sıkça karşılaştığımız büyük balık küçük balığı yutar gibi atasözü örneklerine de yer vermiştir.
Felemenk Atasözleri tablosunda bulunan ayrıntılar, Brueghel’in gözlem yeteneğini ve ustalığını da ortaya koyar. Köy meydanında, evlerde gösterdiği farklı sahnelerle insanları ve hayvanları, bahsetmek istediği atasözleriyle iç içe anlatır. Aynı anda birçok olayı anlatarak tabloyu karmaşık hale getirirken, bu ayrıntılar eserin gerçekçiliğini ve detaylarını arttırır.
Felemenk atasözleri kendi dönemindeki sosyal ve kültürel durumu aktarmada çok önemli bir eser olsa da, günümüzde anlaşılması zor olabilir. Zaman içinde dil ve kültür değişikliklerine maruz kalan atasözleri, günümüzde anlamını yitirmiş olabilir. Tabloyu anlamak, detaylarına inebilmek için biraz da o dönemin değerlerine göre yorum yapmak gerekebilir. Ama bu durum yine de ressamın yeteneğini göstermektedir. Çağlar geçse de hala kendi döneminin düşünce yapısını ve geleneklerini günümüze ulaştırmış ve o dönemin anlayışının tarihte kaybolmasına izin vermemiştir.
Tablonun ana fikri, atasözlerini insanlar üzerinden tasvir ederek gündelik yaşama da vurgu yapmaktır. Bu da Brueghel‘in en çok kullandığı konular olan gündelik yaşam ve halk deyimlerini birleştirmiştir. Aynı zamanda insan doğasının karmaşık yapısını ve toplumun içinde bulunduğu durumu yansıtmıştır. İnsanlar arasındaki ilişkilerin ve tuhaflıkların her gün kullanılan söylemlerle gösterilmesini sağlamıştır. Atasözlerini eserlerinde yansıtarak, yaşadığı dönemdeki sosyolojik ve kültürel durumu da aktarmaya çalışmıştır.
Pieter Brueghel‘in eserleri, inceleyenlerin sadece beğenilerine bırakmakla kalmayıp, düşünmelerini ve şaşırmalarını da sağlamıştır. Kendi döneminin ruhunu yansıtırken, günümüzde de hala düşündürücü tarafını korumaktadır.
Felemenk Atasözleri Tablosundan Atasözü Örnekleri
Atasözü: Ağ olmadan balık tutmak.
Anlamı: Başkalarının emeğinden kazanç sağlamak.
Atasözü: Akıntıya karşı yüzmek zordur.
Anlamı: Genel kanıların aksini savunmak zordur.
Atasözü: Büyük balık küçük balığı yutar.
Anlamı: Güçlüler, güçsüzleri ezer, ortadan kaldırır.
Atasözü: Kocasına mavi pelerin giydirmek.
Anlamı: Kocasını aldatmak.
Atasözü: Korku yaşlı kadını koşturur.
Anlamı: Umulmadık bir olay, kişilerin bilinmeyen özelliklerini ortaya çıkarabilir.
Atasözü: Omzunda yükle dolaşmak.
Anlamı: Bir şeyin olduğundan daha kötü durumda olduğunu sanmak.
Atasözü: Süpürge altında evlenmek.
Anlamı: Evlenmeden birlikte yaşamak.
Atasözü: Şeytana günah çıkarmak.
Anlamı: Birinin sırlarını düşmanına söylemek.
Atasözü: Yerle gök arasında asılı kalmak.
Anlamı: Uygunsuz bir durumda kalmak.
Bu içerik ilginizi çektiyse, “Pieter Brueghel Kimdir? Kardaki Avcılar Tablo Analizi” adlı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
