Kapitalizm Nedir? Farklı Kapitalist Görüşler Nelerdir?

Kapitalizm Nedir, farklı kapitalist görüşler

Kapitalizm ve sağ-liberalizm nedir? Sağ-liberalizmin türevleri ve kapitalizmle alakası nedir? Kapitalizmin geçmişi ve kapitalizme benzeyen düşünceler nelerdir? Kapitalizmin tarihi ve diğer kapitalist ideolojiler hakkında tüm detaylar.

Kapitalizm Nedir?

Kapitalizm, özel mülkiyete dayanan ve serbest piyasayı esas tutan bir ekonomik sistemdir. Bilinenin aksine kapitalizm siyasi bir sistem değildir. Kapitalizmin birçok özelliği vardır.

Kapitalizmin temel özellikleri arasında sermaye birikimi, rekabete dayalı piyasa ve özel mülkiyet yer alır. Kapitalizm genel olarak ticarete ve bireyselliğe önem veren bir ekonomik sistemdir.

Birçok düşüncede ve sistemde olduğu gibi kapitalizmde de birçok farklı yaklaşım vardır. Kapitalizm genel olarak sağ-liberalizm veya klasik liberalizm ile birlikte anılır.

Kapitalizm özellikle Amerika Birleşik Devletleri‘nin kuruluşunda önemli rol oynamıştır. Kapitalizm genel olarak sağ görüşlerle anılsa da günümüzde daha merkeziyetçi düşüncelerle de anılmaya başlamıştır.

Kapitalizmin Tarihi Nedir?

Kapitalizm birçok insana göre en eski ekonomik sistem olarak tanımlansa da akademik yaklaşım biraz daha farklıdır. Kapitalizmin modern biçimi, erken Rönesans’ta, Floransa ve Pisa gibi şehir devletlerinde görülmeye başlanmıştır ve merkantilizmin ortaya çıkışına kadar gözlemlenebilir. Yıllar içerisinde kapitalizm ticaretle ilgilenen toplumlar için oldukça önemli olmuştur.

İslam’ın Altın Çağı boyunca Araplar ve Müslümanlar serbest ticaret ve bankacılık gibi kapitalist ekonomi politikalarıyla uğraştılar. Hint-Arap rakamlarını kullanmaları hesap tutmalarını ve ticari işlemlerini oldukça kolaylaştırdı. Daha sonrasında bu uygulamalar Venedik ve Pisa gibi ticaret kentlerine ulaştı ve Avrupa‘ya taşındı.

Kapitalizm, Sanayi Devrimi‘yle birlikte daha geniş bir alana yayıldı. Endüstriyelleşmeyle üretim ve ticaret daha da arttı. Sanayi Devrimi sırasında sanayiciler artan üretimle birlikte tüccarların ve zanaatkârların yerini almıştır.

Dolayısıyla geleneksel el sanatları becerilerinin azalmasına sebebiyet vermiştir. Arz ve talep ilişkisinde talebin birden artması seri üretimi daha önemli kılmıştır.

Kapitalizm, dijitalleşme ile tekrardan bir ivme kazanmıştır. Sosyal medya ve e-ticaretin etkisiyle farklı ticari alanların oluşması kapitalizme fayda sağlamıştır. Bunun dışında gelişen ulaşım ve üretim şartları kapitalizmi tüm dünyaya yaymayı başarmıştır.

Farklı Kapitalist Görüşler Nelerdir?

Kapitalizm günümüzde yayılmış ve kabul edilmiş olsa da birçok insan eksiklerini görmeye başladı. Kapitalizme karşı alınan görüşler dışında, Kapitalizm de kendi içinde farklı görüşler doğurdu.

Bu görüşler Eko-Kapitalizm, Anarko-Kapitalizm veya Minarşizm olarak kısaca özetlenebilir. Bu görüşlerin bir kısmı doğrudan kapitalizm ile alakalı olmasa da liberal görüşe bağlı oldukları için kapitalizme yakınlardır.

Ayrıca kapitalist düşünceye fayda sağlayan birçok düşünür olmuştur. Max Stirner, Murray Rothbard, Ayn Rand ve Robert Nozick gibi düşünürler sağ-liberal felsefe, bireysellik ve kapitalizm üzerine bolca faaliyet göstermiştir.

Anarko-Kapitalizm Nedir?

Anarko-Kapitalizm, ancap
Anarko-Kapitalizm

Anarko-Kapitalizm, kapitalizmin en radikal formu olarak tanımlanabilir. Anarko-kapitalizm (veya ANCAP), bireysel mülkiyeti ve anti-politikleşmeyi savunan bir görüştür.

Anarko-Kapitalizm devletin ve politikanın tüm formlarına karşı çıkar. Anarko-Kapitalizm, temelinde objektivist bir düşüncedir. Murray Rothbard gibi düşünürler devletsiz bir düzenin nasıl olabileceği üzerine bolca düşünmüştür.

Klasik Liberalizm Nedir?

gadsden bayrağı
Gadsden bayrağı, Klasik Liberalizm

Klasik liberalizm, bireysel özgürlüklere ve piyasacılığa önem veren özgürlükçü görüştür. Liberalizmin ve kapitalizmin en yaygın formu olarak da bilinir.

Klasik Liberalizm hukukun ve adaletin üstünlüğüne önem verir ve devletin varlığını destekler. Klasik liberal ilkelere göre bireyler başka bireyleri rahatsız etmedikleri sürece istediklerini yapabilmelidir.

Düşünce ve ifade özgürlüğü klasik liberalizm için oldukça önemlidir. Klasik liberalizm ABD’nin kuruluş ilkelerinde önemli rol oynamıştır.

Eko-Kapitalizm Nedir?

yeşil kapitalizm
Eko-Kapitalizm

Eko-Kapitalizm, veya Yeşil Kapitalizm, çevre odaklı kapitalizmdir. Eko-kapitalizm, doğal kaynakların sermaye olarak kabul edildiği ve elde edilen kazancın çevrenin korunmasına ve sürdürülebilirliğe bağlı olduğu bir serbest piyasa ekonomisi kuramı veya uygulaması olarak özetlenebilir.

Diğer kapitalist anlayışların aksine eko-kapitalizm kazanç yerine sürdürülebilirliği ön planda tutar. Birçok insana göre kapitalist düşünceler içerisinde en sol düşünce eko-kapitalizmdir.

Eko-kapitalizme benzeyen başka görüşler için. “Ekofeminizm Nedir? Ekofeminizmin Türleri Nelerdir?” adlı yazıya veya “Yeşil Siyaset Nedir? Yeşil İdeolojik Akımlar Nelerdir?” adlı yazılarımızı inceleyebilirsiniz.

Minarşizm Nedir?

Minarşizm, minarşist
Minarşizm bayrağı

Minarşizm kısaca minimal devletçilik olarak özetlenebilir. Anarko-Kapitalizm’in aksine Minarşizm devleti reddetmez, fakat devletin daha az olması gerektiğini savunur.

Minarşistlere göre devletin tek meşru fonksiyonunun bireyleri saldırganlıktan, hırsızlıktan, sözleşmelerin ihlalinden ve dolandırıcılıktan korumaktır.

Diğer liberal düşünceler gibi minarşistler de bireysel özgürlükleri ön planda tutar. Minarşizm, klasik liberalizm ve anarko-kapitalizm arasında bir yerde durur.

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler