Koronavirüsün İnsan Sağlığına Etkileri

Koronavirüsün insan sağlığına etkilerinin epidemiyolojik yöntemleri ve bilimsel açıdan koronavirüsün detaylı analizi.

Koronavirüsün insan sağlığına etkilerinin epidemiyolojik yöntemleri ve bilimsel açıdan koronavirüsün detaylı analizi.

Koronavirüs yaklaşık bir buçuk yılda hayatımızı kökten değiştirecek ve bizi yaşadığımız dört duvara hapsedecek hale geldi. Bu halin devamlılığının bozulması ve bir an önce virüsten kurtulmamız için yapılması gerekenleri saygıdeğer bilim adamlarımızdan sayın bakanlarımızdan televizyonlarda ve radyolarda dinlemekteyiz. Hepimiz biliyoruz ki! yıllardır bilimsel adı rhinovirus olan nezle ve yine bilimsel adı influenza olan griple baş etmeye çalışıyoruz. Çoğu zaman bizi evlere tıkıyor kısa süreli bir istirahatle gribi ve nezleyi atlatabiliyoruz. Ama her virüsün kendine özgü özelliği olduğundan ve Koronavirüsünde özellikleri açısından değerlendirilmesi gerektiği düşünülürse, karşımıza çıkacak en mantıklı sonuç, bu virüsün yapısının tam olarak anlaşılması ve tam bir tedavi geliştirilmesi sürecine kadar bizim kendimize mümkün olduğunca dikkat etmemiz, ellerimizi yıkamamız, bol bol sıvı tüketerek ve vitamin kaynaklı beslenerek bağışıklık sistemimizi güçlü tutmamız bununla beraber gerektiği hallerde evden çıkmak, maskesiz sokağa çıkmamak gibi uyarıları da dikkate almamız gerektiği gerçeğidir.

Şimdi ise, virüsün tanımlanması ile başlayıp bulaşma yollarından (epidemiyolojisinden) ve bize nasıl etki ettiğinden bahsedelim.

1) Virüs Nedir?

Yıllar içinde virüsler konusunda yapılan birçok araştırma ve bu konuda araştırma yapmış birçok bilim insanı ve bu bilim insanlarının kendi araştırmalarından elde ettikleri sonuçlara dair analizleri mevcuttur. Biz şu anda modern olarak kullandığımız virüs tanımından yola çıkarak belirli sonuçlara ulaşmaya çalışacağız. Bu tanıma bakarsak virüsler; ”zorunlu hücre içi parazitleridir”. Ama parazitler kendi içlerinde farklı bir sınıf oluşturdukları için hücre içindeki davranışları yönünden bakmak anlamsal karmaşadan kurtulmak ve parazitler ile virüslerin farklı iki sınıf olduğunu anlamak için yeterli ve bilimsel olarak daha sağlıklı bir bakış açısı olacaktır. Bu bakış açısını biraz daha genişletip virüsler hakkında biraz daha derine inmeye başladığımızda karşımıza çıkan bir düşünce de virüslerin kendilerine ait diğer özelliklerden biri olan “hücre dışında canlılığının olup olmadığı” tezidir. Bu birçok araştırmaya konu olmuş ve hala birçok bilim insanının virüsler adına anlamakta zorlandığı ve araştırma konusu olan bir düşünce olagelmiştir. Diğer bir konu ise hücreye girdiklerinde çoğalma yöntemleridir. Bu çoğalmalar bölünerek olmaz hücre içi materyalleri kullanarak (kendine ait hücreleri konak hücreleri ve enzimlerini) kullanarak çoğalırlar ve bilimsel isim olarak bir hücreyi hasta etme(enfekte etme)yeteneğine sahip olan hücreye virion deriz.

Bir diğer özellik olarak, bazı virüsler evrimsel süreçlerinden kaynaklanan kalıtımsal etkiler sebebiyle kendi kendilerine çoğalamazlar sadece kendilerine akraba olan virüslerin varlığında çoğalabilirler. Biz bu tür virüslere ” Defektif Virüsler ” deriz. Daha sonra virüsleri anlamak adına bilmemiz gereken diğer konu, bir vücuda girdiklerinde yapacakları işler için bir yardımcıya ihtiyaç duyarak eylemlerini sürdürmeleridir. Bu durum her virüs için geçerli olmamakla birlikte yukarıda tanımladığımız defektif virüs adı verilen virüs grubuna ait spesifik bir özelliktir. Yine yukarıda bahsettiğimiz kendisine akraba olan virüslerle çoğalan defektif virüsün aksine akrabası olmadan kendilerini kopyalayabilen (replikasyon), bu tür virüslere “Uydu (Satellite) Virüsler” adı verilir. Tüm virüsler, sadece vücut hücrelerinde üretilen, virüsün konak hücre aracılığıyla, virüsün ele geçirdiği proteini üretmesini engelleyen proteinler (İnterferon) veya antiviral yöntemlerle durdurulabilirler.

2-) Epidemiyoloji (Salgın Bilimi) Özellikleri ve Yöntemleri

Epidemiyoloji tanım olarak; Bir toplumda, sağlıkla ilgili olay ve durumların dağılımını ve bu dağılımları etkileyen nedenleri, bunun sonucunda oluşan sağlık sorunlarının kontrolü için inceleme ve araştırma yapan bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı bir salgın başladıysa bu salgının nasıl kontrol altına alınabileceği, başladığı topluma ait kaç kişiyi hasta ettiği, ne kadar hızlı bulaştığı, bulaşma yöntemleri gibi oldukça önemli konularla ilgilenir. Koronavirüs pandemisinde bizim belirli istatistikleri elde etmemizi sağlayan araştırma gruplarının içinde epidemiyologlar önemli bir yer kaplamaktadır.

2-A) Koronavirüs Epidemiyolojisi Ve Özellikleri

Meslek hastalığı, kronik ve akut rahatsızlıklar ve bunların o toplumda yayılma oranı gibi araştırmalarla beraber çok daha spesifik ve öznel konularla uğraşmaktadır. Bunlar;

  1.  İş kazası ve meslek hastalıklarının sıklığı ve ölüm nedenlerini araştırır.
  2. İş yerinde işçilere verilen eğitimlerin etkinliğini araştırır.
  3. İş yeri ortam ve ölçütlerinin iş sağlığına etkilerini araştırır.
  4. Sağlık sorunlarının zamanla gösterdiği değişimleri inceler.
  5. Bir hastalığın klinik tablosunun belirlenmesini inceler.
  6. Kişilerin belirli sağlık sorunlarıyla karşılaşma olasılıklarını ve risklerin belirlenmesini inceler.
  7. Sağlık sorunlarının çözümüne yönelik deneysel çalışmalar yapar.
  8. İnsan topluluklarında hastalığın dağılışını ve bu dağılışın hareketliliğini inceler.
  9. Hastalık etiyolojisinde (nedenleri) bu nedenlerin oluşumunda rol oynayan faktörleri ve oluşan ilerleme ve gelişim sürecini inceler.
  10. Hastalık nedeni olan çevre koşullarını inceler.
  11. Hastalığa olan kişisel duyarlılık(hasta olmasını sağlayan bireye özgü nedenleri)hasta sıklığını ve zamanla değişimi inceler.
  12. Sağlık alanında yapılan müdahalelerin etkinliğini inceler.
  13. Alınması gereken koruyucu sağlık önlemlerini inceler.
  14. Sağlıklı olma ve sağlığı iyileştirme konularında çalışır.
  15. Toplumda hastalık, sakatlık, maluliyet ve iş görmezlik gibi durumların ve ölümlerin ortaya çıkış faktörlerini inceler.
  16. Veri kaynağı olarak; Nüfus sayımı bilgileri, Çalışma hayatı ile ilgili kayıtlar, İşyeri sağlık biriminde tutulan kayıtlar, Ulusal ölüm kayıtları…vb. kullanır
  17. Epidemiyolojinin uğraş alanı bireyler değil, belirli gruplar ve toplumdur.
  18. Epidemiyoloji; mutlak sayılar yerine oran, orantı, hız gibi kavramlar kullanır.

Görüldüğü üzere epidemiyolojiye tek başına salgın bilimi adı altında kullanmak eksik kalacaktır. Bizim iş hayatımızı, sosyal hayatımızı, özel hayatımızı düzenleyen faktörleri bizlere aktaran ve uygulama sağlayan bir bilim dalıdır. Bu sebepten bilim adamlarımız bizlere doğru istatistikleri ulaştırabilmek tüm toplumun sağlığını bozan etkenleri araştırabilmek için tüm hayatları boyunca çalışmaktadırlar. Onlara saygı duyalım ve istatistiklerin tamamen bilimsel veriler kullanılarak elde edildiği gerçeğini aklımızdan çıkarmayalım.

2) Virüsler Bizi Nasıl Hasta Eder ve Bağışıklık Sistemimizle Nasıl Savaşırlar?

Vücudumuza yabancı bir organizma, bir madde girdiği zaman bağışıklık sistemi hücrelerimiz bunu hemen algılarlar. Bunu algıladıkları zaman ona karşı hem hücresel düzeyde hem de antikor adı verilen proteinler düzeyinde vücudumuzu bu organizmalara karşı korumaya çalışırlar. Vücudumuza yabancı bir madde girdiği zaman, bu yabancı maddelerin üzerindeki yabancı protein vücutta bulunan diğer proteinlerden farklı olduğu çeşitli savunma hücrelerinin yüzeyinde bulunan almaçlar tarafından algılanır. Algılanan bu yabancı proteinle tam anahtar kilit usulü bağlanacak ve onu etkisiz hale getirecek antikor proteinleri vücut tarafından üretilir.

Antikorlar yabancı proteinlere bağlanarak onları işlevsizleştirir. Örneğin, virüslerin hücrelerimize girmekte kullandıkları proteinler vücudun antikorları tarafından işlevsizleştirildiğinde virüs hücrelere tutunamaz ve içeri giremez. Aşı üretiminde de bu mantık kullanılır.Aşı içerisinde bulunan madde virüsün kendisi değil, hücre içine girmekte kullandığı proteinleridir. Bu sayede vücudumuz önceden bu proteini bloke edecek, bağlayacak antikorları vücudumuzda oluşturur. Bu sayede vücut, etkenin kendisi olan virüsle karşılaşsa dahi, virüsün hücre içine girmekte kullandığı proteinleri antikorlar sayesinde hızlıca işlevsizleştirerek hasta olmamızı engeller.

Yazarın Notu: Bilimsel çalışmalar, çok fazla emek birçok deney birçok veri ve bu verilerin deney yöntemlerine uygulanarak insanlar için kullanışlı hale getirilmesini kapsar. Birçok kez hipotez elde edilir tek bir hatada o hipotez terk edilerek anında ilk araştırma yani gözlem evresine dönülür. Bu süreç günleri ayları yılları alabilir fakat bir bilim adamı asla bundan bıkmaz. O sebepten muhakkak bilim insanlarımıza ve kullandığı yöntemlerin objektif olduğuna olan inancımızı yitirmememiz gerekir. Çok uzun süreçler çok uzun deneme yanılmalar ile ulaşılan sonuçlar bir anda bu imkansız bu kullanılmaz bu iyi gelmiyor gibi düşünceleri bilim adamları sizden önce deney-gözlem aşamasında değerlendiriyor ve buna göre karar veriyorlar. Deney ve Gözlemin hayatımızdaki önemini kavramak adına bilim öğrenin. İyi okumalar dilerim.

KAYNAKÇA:

https://www.acibadem.com.tr/koronavirus/koronavirus-corona-virusu-nedir-https://www.acibadem.com.tr/koronavirus/koronavirus-corona-virusu-nedir-belirtileri/

https://evrimagaci.org/virus-nedir-genel-ozellikleri-nelerdir-3515

http://acikerisim.baskent.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11727/3861/epidemiyoloji.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler