Günlük hayatımızdaki yaklaşımlar, alışkanlıklar hızla değişiyor. Bulunduğumuz teknoloji çağında neredeyse her gün hayatımızı değiştirecek bir gelişme ortaya çıkıyor. 40 yıl önce aklımızın alamayacağı gelişmeler ile bugün hayatımızı baştan yaratıyoruz desek yanlış olmaz. Bu gelişmelerden biri ise kripto paralar. Yazımızda kripto paraların ne olduğunu, Ortaya çıkan ilk kripto para olan Bitcoin’i ele alacağız.
Kripto paralar, kriptoloji adı verilen bir şifreleme bilimi ile şifrelenmiş, tamamen dijital, nakit para yerine geçebilecek sanal para birimidir. İlk kripto para olan Bitcoin, Elon Musk’ın Bitcoin hamleleri ile son zamanlarda oldukça ses getirmekte. Peki Bitcoin nedir? Bitcoin fiyatları hangi etkilere bağlı olarak değişiyor? Bitcoin madenciliği nedir ve nasıl yapılır? Ülkelerin Bitcoin’e olan yaklaşımı nedir? Gelin öğrenelim.
Kripto para birimleri arasında en gözde olan Bitcoin’nin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma isimli kişi ya da grup tarafından ortaya çıkışı ilan edildi. 5 Ekim 2009 yılında yayınlanan ilk Bitcoin kuruna göre 1 dolar, 1.309,03 btc’ye eşitti. Son 11 yılda inanılmaz yükselişe geçen Bitcoin’nin 2021 Mart ayı kuruna göre, 1 btc, 57.760,40 dolara eşit oldu. Kazandığı yüksek ivme ile gündemimize gelen Bitcoin’in, hayatımızda nasıl bir yer edineceği ise merak konusu.
İçerik Başlıkları
Bitcoin Fiyatlarının Artış Ve Azalış Durumunu Etkileyen Faktörler
Bitcoin fiyatlarını etkileyen faktörler arz-talep meselesidir. Arz-talep durumunun yanı sıra Bitcoin’in medyada kendisine yer edinmesi, ülkelerin Bitcoin hakkındaki düzenlemeleri ve doğrudan olmasa da ülkeler içerisindeki siyasi ve ekonomik durumlar Bitcoin fiyatları üzerinde etki göstermektedir. Örnek verecek olursak Elon Musk’ın Ocak ayında Twitter hesabına ‘Bitcoin’ yazması ile birlikte Bitcoin fiyatlarında %14 artış gerçekleşerek 32 bin dolardan 37 bin dolar seviyesine ulaştı. Bu olay Bitcoin’in medyada kendisine yer bulmasının fiyatlara olan doğrudan etkisini en net biçimde göstermiş oldu.
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bitcoin, basılı bir para değildir. Bu yüzden Bitcoin elde etmek için onu keşfetmemiz gerekir. Dünya çapında bir çok güçlü bilgisayarların görevi sanal ortamda Bitcoinleri keşfetmektir. Bu olaya Bitcoin madenciliği denir. Bitcoin madenciliği, finansal transferleri sağlayan, finansal işlemleri onaylayan ve yeni Bitcoin üretimi sağlayan yapıdır.
Günümüzde Bitcoin’in yükselişe geçmesi ile birlikte, Çin merkezli Bitcoin Mining şirketleri kurulmuştur. Bu şirketlerde yüksek hız ve performans ile internet üzerinde Bitcoin madenciliği yapmaktadırlar.
Bitcoin Madenciliğinde Güvenlik Nasıl Sağlanıyor?
Bitcoin alışverişlerinde kimin, hangi miktarda Bitcoin alıp gönderdiğini bilmek, Bitcoin madencilerinin işlemleri onaylaması ve kayıt tutması ile mümkün hale geldi. Yapılan bütün işlemler, Bitcoin madencileri tarafından, blok adı verilen listelerde tutulur. Blok listelerinin bir araya gelmesi ile BlokChain adı verilen muhasebe defteri ortaya çıkar. BlockChain üzerindeki blokların kopyası herkesle paylaşılabilir.
Bu noktada akıllara güvenlik endişesi geliyor. BlokChain üzerinde güvenliğin sağlanmasında rol oynayan kişiler yine Bitcoin madencileri. Bitcoin madencileri, bilgileri ‘hash’ (karma) adı verilen karmaşık yapılara dönüştürürler. Hash, blok üzerinden alınan bilgilere matematik formülleri uygulanması ile bilgilerin, rastgele sayı ve harflere dönüşmesidir. Bilgilerin hash yapısına dönüştürülmesi, hash yapılarının tekrar bilgiye dönüştürülmesinden daha kolaydır. Bir diğer deyişle, hash yapılarını tekrar bilgiye dönüştürmek daha fazla kaynağın ve sürenin harcanmasına sebep olur.
Hashlar oluşturulurken matematiksel formüllerden yararlanan madenciler, ek olarak başka verilerden de yararlanır. Bir blok üzerindeki hash, ondan önceki bloğun hashı kullanılarak üretilir. Bu sebeple blok zinciri içerisindeki bloğu değiştirmek, zincir üzerinde karışıklık yaratmak gibi eylemler hemen fark edilir.
Sonuç olarak hash oluşturulurken dikkate alınan en önemli hususlar, her bir hashın kendisine özgün olması, kolaylıkla geri döndürülememesidir. Bu ve benzeri yöntemler ile kayıtların tutulduğu blok zincirlerinin güvenliği sağlanmış olur.
Bitcoin Hash Oranı (Hash Rate) Nedir?
Bitcoin hash oranı, belirli bir sürede yapılan hash işlemleri sayısıdır. Bitcoin ağının işlem gücünü gösterir. Hash oranının ölçülmesinde SHA- 256 algoritması rol oynar. SHA- 256 algoritması, sistemde bilgi bloğunu alan ve bu bilgileri karma yapılara dönüştüren algoritmadır. Bitcoin madencilerinin, blok üzerinde yaptığı her işlemde, SHA- 256 algoritması verileri hasha dönüştürür. Bitcoin madencisi, SHA -256 algoritmasının kaç defa hash yaptığını ölçmesiyle hash oranı ortaya çıkar. Bu oranın önemine değineceğiz.
Bitcoin Madenciliği Nasıl Yapılır?
Teorik olarak, bilgisayara sahip olan herkes Bitcoin madenciliği yapabilir. Fakat yazımızda da belirttiğimiz gibi, Bitcoin Mining şirketleri bu işlemi çok daha güçlü bilgisayarlar ile çok daha hızlı yapabilmektedirler. Bu durumun, evde kendi bilgisayarlarımızdan Bitcoin madenciliği ile kar etmemizi zorlaştırdığını söyleyebiliriz.
Bitcoin madenciliği ilk yapılmaya başlandığı zaman CPU ile yapılırken, daha sonra 100 kat hızlı ekran kartları ile yapılmaktaydı. Bu noktada ekran kartının önemi çok büyüktü. Bilgisayarın sahip olduğu ekran kartı ne kadar güçlü ise kar oranı o kadar fazla oluyordu. Şimdilerde ise bu işlemlerin yapılmasında ASIC (uygulamaya özgü tümleşik devre) adı verilen cihazlar rol oynuyor.
ASIC, bir uygulama ya da amaç için oluşturulmuş, tümleşik devrelerden oluşan cihazlardır. Bu cihazın, Bitcoin madenciliğinde önemi büyüktür. Hash oranı ne kadar fazla ise, Bitcoin madenciliği o kadar zorlaşır, bilgisayarlar çok daha fazla enerji ve zaman harcamak zorunda kalırlar. ASIC adı verilen cihazlar sayesinde bu sorun çözüldü. Bu cihazlar, Bitcoin madenciliğinde kullanıldığında hashing işlem süresini kısaltıyor, ayrıca daha az enerji kullanımını sağlıyor.
Bitcoin madenciliğini yapabileceğimiz bir başka yol ise Bulut (Cloud) yoludur. Bu yol ile birlikte daha az sermaye ile Bitcoin madenciliği yapılabilir. Birden fazla cihazın içerisinde bulunduğu web servislerine kayıt olarak, cihaz gücü kiralanabilir ve bu şekilde madencilik yapılabilir.
Ülkelerin Bitcoin’e Yaklaşımı
Bitcoin’e bazı ülkeler sıcak bakarken bazı ülkeler ise, Bitcoin’i ekonomik düzenlerine tehdit olarak görüyor. Afganistan, Pakistan, Katar, Vietnam Bitcoin’i yasaklayan ülkeler arasında yer alırken, Japonya, Amerika, Kanada ve Almanya Bitcoin’i yasal olarak kabul eden ülkeler arasındadır.
Çin ise bünyesinde Bitcoin Madenciliği yapan şirketler bulundurmasına rağmen, Bitcoin’e tamamen karşı çıkıyor ve bununla alakalı katı kurallar koyuyor. Bu durumun sebebi olarak ise Çin’in kendi kripto parası olan NEO olduğu düşünülüyor.
Bu kısıtlama ve yasaklara rağmen zamanla Bitcoin’in bütün ülkeler tarafından yasal olarak kabul edileceği öngörüler arasında.
Türkiye Ve Bitcoin
Chainalysis şirketinin yaptığı araştırmalara göre Türkiye, kripto paralara uyum açısından 154 ülke arasında 29. Sırada yer alıyor. Ortadoğu ülkeleri içinde ise 1. sırada. Buna sebep olarak ise ekonomik belirsizlikler gösteriliyor.
Türkiye, Bitcoin konusunda tavrını şu anlık belli etmiyor fakat bir çok kişinin Bitcoin dünyasına adım attığı net bir şekilde görülüyor.
Teknolojinin hayatımızın her yerinde olduğu bu dönemde yaşanan gelişmeler kaçınılmaz. Belki de paralara karşı bakış açımızı değiştirecek olan Bitcoin, gelecekte adından sık sık söz ettirecek gibi görünüyor.
