Scenes from a Marriage Dizi İncelemesi

Bu yazımızda; çalkantılı evlilikleri, tiyatro ve trajik geçmişiyle de dikkat çeken Ingmar Bergman’ın, “üç ayda yazdım dört ayda da çektim. Ama öncesinde bir ömrün tecrübesi var” dediği Scenes from a Marriage (Bir Evlilikten Manzaralar) filminin yeniden uyarlaması olan beş bölümlük bir mini diziyi ele alacağız.

Bergman, Persona gibi birçok başyapıtında ele aldığı gerçeklik, şizofreni ve rüya sorununun karşısına, kendi gerçekliğinden beslenerek yazdığı ve evlilikteki dinamikleri gözler önüne serdiği Bir Evlilikten Manzaralar filmini koyar. Bu film diğer Bergman filmlerinden farklı olarak daha gündelik bir sorunu irdeler.

Bergman filmlerinde yer alan tiyatro etkisini de göz ardı etmek mümkün değildir. Bunun da temel sebebi Bergman’ın uzun süre Kraliyet tiyatrosunun yöneticiliğini üstlenmiş olması… Haliyle yeni uyarlanan bu dizide de, birçok açıdan farklılığa gitmiş olsa da tiyatro sahnesi havası korunmuştur.

Bu noktada diziyi yeniden uyarlayan yönetmen Hagai Levi’nin geçmişinin Bergman’ın geçmişiyle benzerliği dikkat çekici denilebilir. İkisi de dindar bir çocukluktan sinemaya atılmış, din ve dinsizlik üzerine kafa yormuşlardır.

Bergman’ın Bir Evlilikten Sahneler Filminde Geleneksel Evlilik Rolleri

Geleneksel ilişki dinamiği içerisinde evde beklemek genelde kimin rolüdür? Aldatıldığında affetmesi daha muhtemel olan kim olmalıdır? Kadının mı yoksa erkeğin mi aldatılmayı sindirmesi daha kolaydır?

Geleneksel ilişkilere bakıldığında tüm bu yaftalar kadına yakıştırılmış, dünya sinema tarihinde senaristlerin ve yönetmenlerin bilinçsizce tercihlerinde aldatılan rolünde kadın bulundurulmuştur. Dahası aldatan kadın daima aile dışına itilmiş ve ev içerisine, çocuk bakımını üstlenecek daha “yumuşak başlı”, yani ataerkil öğretiye uygun kadın arketipi yerleştirilmiştir.

Bergman’ın Scenes from a Marriage Dizisinden Bir Sahne

Tüm bunlar geleneksel evlilik rollerinin bilinçsiz tercihlere ittiği sanatkarlara işaret ediyor olabilir. Ancak Bergman’ın senaryosu için bunları söylemek pek mümkün değildir. Çünkü kendisinin bu bilinçsiz tercihi, büyüdüğü eve dayandırılabilir. Birçok kez ölümden dönmesi, annesini babasını aldatırken yakalaması… Daha sonrasında eşlerini aldatıp, aldattığı kadınlarla evlenmesi ve onları da aldatması… Tüm bunlar Bergman’ın “Ama öncesinde bir ömrün tecrübesi var.” dediği tecrübeleridir.

Bergman’ın Bir Evlilikten Sahneler filminde de ironik bir şekilde aldatılan kadın boşanma avukatı olan Marianne’dir. Paula adında 24 yaşındaki genç bir kadına aşık olduğu için evi terk eden kocası Johan’ı evde sabırla bekler. Ancak Bergman’ın Bir Evlilikten Sahneler’inde ikili yollarını ayırmayı ve kendi hayatlarına gitmeyi başarır.

Hagai Levi’nin Bir Evlilikten Manzaralar Yorumu

Klasik bir Amerikan dizisinden başka bir şey değildir bu! Işıklar, dekor, açılar, görünürdeki çift… Ve belki de finali…

Filmin çekimi esnasında takip ve bel plana ağırlık veren yönetmen, geniş bir evin sıcak renkteki ışıklarını soğuk tonlarda tercih ettiği genel renklere yediriyor. Kadın evi terk ettiğinde evin daha karanlık olmasına karşın, bir araya geldiklerinde ışık onların ruh haline göre şekilleniyor. Renkler ise film boyunca pek değişmiyor.

Bergman’ın kaleminden uyarlanan bu hikaye bir evliliğin içerisinde barındığı bütün kavramları sorgulamak adına inşa edilmiş bir tiyatro sahneleri derlemesinden oluşuyor. Her bölüm bir tiyatro sahnesi kurar gibi başlıyor ve öyle bitiyor. Bu da hikayeyi sıradan bir aşk hikayesi olmaktan çok uzaklaştırıyor. Bergman’dan ayrılışındaki dikkat çeken nokta ise, bugüne uyarlansa da iskelete dokunmadan geleneksel evlilik rollerini değiştirmesi…

Hagai Levi’nin Güncel Yorumu: Scenes from a Marriage

Hagai Levi’nin yönettiği bu dizide çiftler kariyerlerinin zirvesinde olsa da ağırlıklı olarak dışarıda çalışan, daha çok para kazanan kadındır. Ayrıca aldatan, ayrıldığı eşinin geçimini sağlayan da kadındır.

Açılış sahnesinde, setin içerisinden geçen Mira, yönetmenin başla emriyle evlilik üzerine yapılan bir araştırmaya katılmak üzere Jonathan’ın yanına oturur. Mira’nın ilişkilerinden emin olmayan davranışları göze batsa da, röportaj Jonathan’ın atılgan tavrıyla ilerler.

Dizide çiftin arasındaki ilk kırılmayı açıkça görmemiz diye bir şey söz konusu değildir. Çünkü mükemmelmiş gibi duran evliliklerinin, çok önceden kırılma noktasını yaşadığı, açık bir evlilik yaşayan arkadaşlarının yemeğe gelmesiyle kendisini belli eder. Bu açık ilişkiyi sorgulayarak kendini de sorgulayan Mira, bu olayın gecesinde Jonathan’a hamile olduğunu söyler. Tam da bu noktadan sonra sosyokültürel kodlarımızın en derinine kazınmış geleneksel evlilik, geleneksel cinsiyet normlarının aksine; Jonathan’ın istekliliği sayesinde Mira çocuğu doğurmayı kabul eder. Ancak bir sonraki sahnede onu kürtaj masasında görürüz.. Bu olay çiftin geçmişe dönük acılarının beyanı olarak karşımıza çıkar ve bu noktadan sonra kırılmalar peş peşe sıralanır.

Scenes from a Marriage

Bir sonraki bölümde sahne tekrar kurulur. Aradan biraz zaman geçmiştir ve iş gezisinden dönen Mira, uzun zamandır kocasını aldattığı bir İsrail’li adamla yaşamak için, kızını Jonathan’a bırakarak evi terk eder. Ayrıca giderken evi kocasına bırakır ve evin tüm masraflarını da üstlenir.

Sahne tekrar kurulur ve artık uzun bir süredir kocasından ayrı yaşayan Mira kocasını ziyarete gelir. Bu ziyarette kocasıyla sevişmek isteyen Mira, Jonathan tarafından reddedilerek normlarının yeniden ters köşe edilmesine vesile olur. Burada Jonathan, Mira’ya onu unutmanın ne kadar zorlayıcı olduğundan, yeniden sevişirlerse paramparça olacağından bahseder. Yine de ısrarcı olan Mira, istediğini alır. Bundan sonra kurulan tüm sahnelerde çift sık sık sevişirken, bir yandan boşanma işlemlerini hızlandırmaya karar verirler.

Sahne son kez tekrardan kurulduğunda, Jonathan’ın yeniden bir çocuk sahibi olmak için bir partner bulduğunu öğrenen Mira ve Jonathan arasındaki gergin tartışmayı görürüz. Mira yeniden çocuk sahibi olmak için kendisini düşünüp düşünmediği sorar. Jonathan ise bu fikirle dumura uğramış gibidir. Bu gergin tartışma fiziki bir kavgayla son bulur.

Dizinin son bölümünde evdeki kamera evden dışarıya çıkar ve sahne yeniden kurulmaz. Yine de zamanın geçtiğini Mira’nın değişen saç kesiminden anlarız. Mira sevgilisinden ayrılır ve babasının cenazesinden çıkan Jonathan’ı arabayla alır. Yeni bir eve gidip seviştiklerinde sahne bozulur, set çalışanları eşyaları toplamaya başlar ve Bergman’ın Scenes from a Marriage dizisinden daha farklı bir yol izleyen dizi, aynı manzaranın farklı bir pencereden nasıl gözüktüğünü sergiler.

Scenes From A Marriege
Bergman – Scenes From A Marriege / Hagai Levi – Scenes From A Marriege

Sonuç olarak ufak bir dokunuşla dizi, iki derin konuyu da ele almayı başarır. Öncelikle kadın kutsal bir melekten önce, hata yapabilen bir insandır. Ve çocuğuyla ilgilenen baba arketipi artık kanıksanması gereken doğal bir durumdur. Toplumsal cinsiyet rollerinin öğrenilen normlar olduğu, değişebileceği ve eşitlenebileceği de dizi de gösterilmiştir.

Diğer yandan, evlilik içerisinde sadakat beklemenin bugünün ve dünün en temel normlarından birisi olarak kabul edildiği, herkes için kabul edilebilir bir gerçektir. “Erkektir yapar!” algısının en baskın hissedildiği toplumlarda dahi, erkeğin yaptığından fazlaca utanması, bir daha yapmayacağını taahhüt edebilmesi beklenirken, evliliklerin çoğunun sadakatsizlik yüzünden bitmesi, aldatılmanın asla affedilemeyecek bir şey olup olmadığıdır.

Dizi bir boşanma sürecinin farklı zaman dilimlerindeki kırılmaları etrafında bunları sorgularken, evlilik içerisindeki tüm dinamikleri de tartışıyor. Bergman’ın klasik yapımından git gide ayrılan dizi farklı bir en sonunda da farklı bir sonu tercih ediyor. Sonuç olarak bu dizi, Hagai Levi’nin sözleriyle, evliliği değil boşanmayı anlatan bir dizidir.

Sinemanın kült eserleri dikkatinizi çekiyorsa yine sitemizde yer alan Felsefe Temalı En İyi 30 Film adlı yazımıza da göz atabilirsiniz.

Scenes from a Marriage Fragmanı

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Eskiler
En Yeniler Beğenilenler
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler