Antik zamanların en büyüleyici aşk öyküsü Eros ve Psyche’nin hikayesine değindiğimiz yazımızda, aşkın ve tutkunun sembolü Eros’un oku hakkında detayları ve bu destansı aşkın ardındaki gizemleri irdeliyoruz.
Latincede Cupido yani arzu anlamına gelen Eros tutkuyu ve şehveti temsil eder. Edebiyatta önemli rolü olan Eros bir çok sinema eserinde aşk ve cinsellik tanrısı olarak yer almıştır.
Psikolojide yaşam güdüsü olarak bilinen Eros Sigmund Freud’e göre cinsellik içgüdüsü ve yaşam enerjisi anlamında kullanılır.
Peki, Eros kimdir? Eros’un oku mitolojide neyi temsil eder ve Eros ve Psyche’nin ebedi aşkının hikayesi nedir? İşte detaylar:
Eros’un Oku Nedir?
Eros, Roma mitolojisinde Cupid olarak da geçer. Aşk ve şehvetin tanrısı olarak bilinir ve güzeller güzeli Afrodite’nin oğludur. Genellikle mitolojik resimlerde kanatlı bir erkek çocuk olarak tasvir edilir ve elinde bir ok vardır.
Bu ok, Eros’un olağanüstü özelliğini simgeler. Eros bu ok ile her kimi vurursa ilk gördüğü kişiye aşık oluverir ve Eros’un kendi hikayesi de bu şekilde başlar.
Eros ve Psyche’nın Ebedi Aşkı
Psyche, Milet kralının üçüncü ve son kızımış. Ablalarının evliği ardından sıra kendisine gelince güzelliğinden dolayı evlenecek kimseyi bulamamış. Psyche o kadar güzel bir kadınmış ki erkekler onunla birlikte olmaya cesaret bile edemezler ve halkın bir çoğu güzellik için artık Psyche’ye tapar hale gelmiş.
Güzellik tanrıçası olan Afrodite ise insanların sanki tanrıca olan Psyche’ymiş gibi ona tapmalarına çok kızmış ve ölümsüz bir tanrı varken ölümlü bir tanrının kendiyle bir tutulmasını kıskanmış. Bu yüzden Psyche’ye bir ceza vermek istemiş.
Afrodite hasetliğinden aşk ve şehvet tanrısı olan oğlu Eros’dan Psyche’yi çirkin bir canavara aşık etmesini istemiş böylece ömrünü çirkin bir canavarla birlikte geçiren Psyche’nin güzelliğinden geriye bir şey kalmayacakmış.
Ancak Eros, Psyche’yi görünce güzelliğinden çok etkilenmiş ve aşk okunu yanlışlıkla kedi kalbine saplamış. Böylece karşısındaki kadını çirkin bir canavara aşık etmek yerine kedini sonsuz bir bağ ile Psyche’ye aşık etmiş.
Milet kralı, kızının güzelliğinden dolayı evlenip yuva kuramamasına üzülüyormuş ve artık yaşının da geçeceğinden endişe ederek Apollon’un kahinlerine danışmış. Kahinler genç kızın kaderinde demirden okuyla dünyanın tümüne işkence yapabilecek güçte bir canavarla birlikte olacağını söylemişler.
Psyche’nin gelecekteki eşiyle tanışabilmesi için matem kıyafetleri giyerek sarp kayalıklarda beklemesi gerekmekteymiş. Babası kahinlerin tüm söylediklerine inanarak kızını düğün alayı gibi süslenen ama ağıtlarda ilerleyen bir düğün seremonisiyle kayalıkların olduğu yere bırakıp sarayına geri dönmek zorunda kalmış.
Batı rüzgarının tanrısı Zephyrus Psyche’i alıp uzak diyarlarda güzel bir saraya götürmüş. Psyche’yi orada evleneceği adam bekliyormuş. Psyche o kişinin aşkın gücünü temsil eden Eros olduğunu bilmiyormuş, aksine kahinlerin söylediği gibi çirkin ve kötü kalpli bir yaratık olduğunu düşünüyormuş
Psyche, kocası olan Eros’un yüzünü göremez ama Eros’un ona olan tutkulu ve naif davranışları onun bir canavar olduğunu unutturacak kadar kuvvetliymiş. Birlikte sadece geceleri vakit geçiriyorlar ve Psyche gündüzleri kocaman sarayda hizmetçilerle yalnız kalıyormuş.
Eros yüzünü karısına göstermek istemiyormuş çünkü herkesin onun kötü kalpli bir canavarla evlendiğini bildiği için ve annesi Afrodite’i daha fazla kızdırmamak için Psyche’den bir söz almış ve şu sözlerle açıklamış.
Beni görmeyi hiç düşünme. Kim olduğum önemli değil, aşkımızın sırrını sen dahi kimse öğrenmesin. Sadece anı yaşa ve birlikte nasıl huzurlu olduğumuzu hisset. Beni hep böyle sev, gizli olan şeyleri öğrenip de elindeki mutluluğu kaybetme.
Eros her gece saraya gelip karısı Psyche ile güzel zamanlar geçirip onu kendisine iyiden iyiye bağlıyormuş. Sabah olduğunda ise gün ağarmadan ortadan kayboluyormuş. Eros sonsuz sevgisini Psyche’ye sunarken aynı şekilde karısından da sonsuz bir güven bekliyormuş.
Psyche, geçen zaman diliminde ailesini özlemiş ve bir gece Eros’tan ailesini görmek için izin istemiş. Ailesi onu görmek üzere saraya geldiğinde kız kardeşleri Psyche’nin güzelliğini kıskandığı gibi evliliğini de kıskanmaya başlamışlar ve kocasının aslında kahinlerin dediği gibi bir canavar olduğunu ve eğer çocukları olursa kendisiyle birlikte canice öldüreceğini söylemişler.
Kız kardeşlerinin söylemlerinden sonra Psyche gerçekten de kocasının yüzünü ve yüreğini merak eder olmuş ve birlikte oldukları bir gece Eros uyurken bir mum ve bıçak ile kocasının başında dikilmiş. Gördüğü yüz ile şaşkına uğrayan Psyche yaptığı şeyden pişman olmuş çünkü kocasının yüzü bir prens kadar güzelmiş ve yatağa savrulmuş kanatlarıyla bir meleği andırıyormuş ancak kalbinin tam üstünde bir ok varmış.
Psyche, Eros’un kalbindeki oka daha yakından bakarken yanlışlıkla parmağını kesmiş ve acıyla geri çekilirken eriyen mumdan bir kaç damla Eros’un göğsüne damlamış.
Eros uyandığında Psyche’yi mum ışığında yüzüne bakarken görünce hayal kırıklığına uğramış ve güveni zedelenmiş bir şekilde sarayı terk etmiş.
Psyche yaptığı hatadan çok pişman olmuş. Diyar diyar dünyanın her yerinde Eros’u aramış ama bulamamış. En sonunda Eros’un yerini öğrenebilmek için Afrodite’e yalvarmış. Afrodite ise Psyche’ye eziyet etmiş ve kölesi gibi kullanmaya başlamış.
Afrodite son olarak Psyche’den Persephone’un güzelliğini bir kutuya koyup getirmesini istemiş ancak asıl amacı Psyche’yi ölüm uykusuna yatırmakmış.
Psyche, Persephone’nin güzelliğini aldığı kutuyu açmak istemiş çünkü eğer daha güzel bir varlık olursa Eros’un ona karşı koyamayacağını ve geri döneceğini düşünmüş ancak kutuyu açtığında derin bir uyku onu karşılamış.
Bu esnada Eros’da özlemine dayanamayıp Psyche’yi aramaktaymış ve onun ölüm uykusuna yattığını görünce annesinin yanına gitmiş ve Psyche ile evlenmek istediğini söylemiş ve Zeus’tan bu konuda yardım istemiş. Birbirleri için yaptıkları fedakarlıkları gören Zeus Psyche’yi ölüm uykusundan uyandırmak için ölümsüz bir canlı yaparak Eros ve Psyche’nin aşklarının sonsuza kadar sürmesini sağlamış.
Ayrıca, Yunan Mitolojisi ilginizi çekiyorsa, sitemizde yer alan “Antik Yunan Tanrıçalarının İkonografik Özellikleri” adlı içeriğimize de göz atabilirsiniz.
