Bir meditasyon türü olan ve farkındalığı artırmaya yönelik uygulamalarla bilincinizi geliştirebileceğiniz Mindfullness tekniği hakkında bilmeniz gereken her şey detaylı rehberimizde.
İçerik Başlıkları
Mindfullness Tekniği Nedir?
Mindfullness esasen hayatınızın her anında daha bilinçli ve farkında olmakla ilgilidir. Kelime anlamı olarak Mindfullness, Türkçe’ye bilinçli farkındalık olarak uyarlanabilir. Yani bu durum her ana kasıtlı olarak dikkat etmek ve içinizde olup bitenle iletişim halinde olmakla mümkündür. Alışılagelmiş yargı kalıplarından ziyade tecrübe edinilen her şeye karşı olumlu duygular geliştirerek meraklı ve pozitif bir tutum gerektirir.
Bilimsel araştırmalar nezdinde kasıtlı olarak çevreye duyarsız olmak beynin varsayılan moda geçmesine neden oluyor. Bu mod beynimizi bir nevi otomatik pilota alarak negatif bir etki yaratıyor. Örnek olarak;
- Zihinsel Gevezelik
- Geçmişi Düşünmek
- Gelecek Kaygısı
- Çevrede Olup Bitene karşı Kayıtsızlık
Varsayılan modun doğrudan hipokampus, belirli prefontal kısımlar ile sıklıkla temporal ve pariental loblarda olmakla birlikte beynin belirli kısımlarını aktive ettiği bulunmuştur. Ayrıca beynin korku merkezi olan Amigdala’nın da bu modda aşırı derecede aktif olduğu keşfedilmiştir. Dolayısıyla bu aktiflik beynin dünyayı duyular yoluyla değilde düşünceler ve fikirler aracılığıyla deneyimlemesine neden olur. Bu mod bilhassa stres, kaygı, depresyon, hiperaktivite, otizm ve şizofreni gibi zihinsel sağlık sorunlarıyla endikedir.
Aynı zamanda azalmış bilişsel işlevsellik, başkalarını anlamada zorluk, iletişimsizlik gibi günlük hayatı sekteye uğratan rahatsızlıklarla ilişkilendirilmiştir.
Lakin Mindfullness tekniği uyguladığımız her şeye kasıtlı olarak dikkat ettiğimizde beynin insula ve anterior singulat korteks gibi prefontal kısımlarını meşgul ederiz. Bu neticede olayları doğrudan duyular yoluyla tecrübe ettiğimiz için endişe, kaygı ve yargılama tepkiselliğinden kaçınmış oluyoruz. Spor yaparken, müzik dinlerken, çizim yaparken hobilerle ilgilenirken hatta doğada vakit geçirirken bununla birlikte sanat terapisi uygularken çaba harcamadan anda olup tamamen duyularla meşgul olduğumuzdan farkındalık seviyemizi artırıyoruz.
Mindfullness Tekniği İle Farkındalık Nasıl Artırılır?
İş hayatında bilinç seviyemiz oldukça iyi seviyededir veya iyi bir seviyede olması gerekir. İşte bu noktada farkındalık ve bilinçlilik durumu devreye girdiğinden farkındalık algımız aktiftir. Bunun dışında gün batımını izlerken, arkadaşlarla bir sohbet esnasında veya internette bir işi hallederken Mindfullness’ı deneyimleriz. Beynin nöroplastik yapısı nedeniyle bu tür atraksiyonlarda bulunmak var olmakla ilgili beynin prefontal bölgelerini rutin olarak aktifleştirir. Ve bu bölgeler sürekli aktiflik durumundan zamanla gelişir. Zira varsayılan mod dediğimiz beynin verimsiz çalışması engellenmiş olur ve bu modun aktifleştirdiği bölümler zayıflar. Bu şekilde var olmak, mutsuzluk ve sağlık sorunlarıyla mücadele ederek daha huzurlu bir hayat sürmemizi sağlar.
Buna aynı zamanda farkındalık meditasyonu da denir. Meditasyon, dikkat eğitimini ifade ederek farkındalık ile bağlantı kurar. Nitekim bu duyularla bağlantı kurduğumuzdan ana odaklanmayı kolaylaştırır.
Mindfullness ile düşünce ve fikirlerden arınmak gerekli değildir. Mindfullness tamamen anda olmakla ilgilidir. Bunun dışında ulaşılması gereken başka bir amaç yoktur. Sonuçta beyin düşünmemize yarayan bir organdır. Bu işlevi ortadan kaldırmak imkansızdır. Bununla birlikte farkındalık şimdiki zamanla tam olarak meşgul olmakla birlikte dikkatimizin ne zaman dağıldığını fark ederek bilinci düzenleyip tekrar ana odaklanmamızı sağlar.
Mindfullness İle Büyük Resme Nasıl Odaklanılır?
Aslında farkındalık ana odaklanmayı öğrenmekle başlar. Ama nihayetinde tecrübe edindiğimiz her şeyin bilincinde olan farkındalıkla ilgili hale gelir. Dikkat etmeyi öğrendiğimize ikisini de ayırt etmeyi öğreniriz. Ayrıca farkındalık seviyemizi ileri bir seviyeye taşıyacak olursak doğuştan gelen bir kabullenme ve deneyimlenen her şeye açık olma niteliğine sahip oluruz. Dolayısıyla daha fazla şefkat, özenle hareket etme ve ikili ilişkilerde başarılı oluruz. Sonuç olarak küçük detaylardan çok büyük detaylara duyusal olarak karşılık verdiğimizden büyük resme odaklanabiliriz. Ve bu durumda aktif olan farkındalığı her an hissedebildiğimiz için her durumda duyusal dengeyi koruyabiliriz.
Farkındalık ve Beyin İlişkisi Nedir?
Sinir sisteminin merkezi olarak hizmet eden bir organ olan beyin, 15 ile 33 milyar nörondan oluşan bir yapıdır. Her nöron birbirleriyle akson denen uzun protoplazmik lifler yardımıyla iletişim kurar. Aksonlar bilgiyi beynin diğer kısımlarına yahut vücudun spesifik alıcı hücrelerine taşır. Böylece beyin, vücudun fizyolojik olarak yönetilmesini sağlar.
Farkındalık ise çeşitli uygulamalarla gelişerek beynin yeni nöronlar ve bağlantı noktaları oluşturmasına ve beynin bazı bölümlerinin gelişerek büyümesine yardımcı olur. Örneğin birkaç kez piyano çalmayı deneyimlediğimizde veya satranç oynadığımızda bu bağlantılar gelişim gösterecektir. Oluşan bu bağlantılar ise beynin öğrenme isteğini geliştirdiğinden yeni nöronlar oluşturmasını sağlayacaktır. Bununla birlikte beyin adeta bir kas hücresi gibi davranarak yapılan her antrenman gelişimi destekleyecektir.
Daha da ilginç olanı; Harvard Tıp Fakültesi’nde Sinirbilimci olan Alvaro Pascual-Leone’un önderliğinde gerçekleştirilen bir deney esnasında bir grup insana 5 gün boyunca piyano dersi verilmiş ve 5 günün sonunda deneklere MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) cihazında beyin taraması yapılmış. Beklenildiği üzere beynin ince motor hareketler ve farklı sesleri ayırt etmeyle ilgili alanları deney anına kıyasla daha fazla nöron ve kalın bağlantı aksonlarına sahip olmuş. Buna kıyasla başka bir grup insana fiziksel bir piyano dersinden ziyade zihinsel olarak piyano çalmayı öğrettiklerinde yine aynı sonuçlara ulaşılmış. Diğer gruba oranla nörolojik aktivite artmış, dolayısıyla beyin gelişmişti. Bu nedenle Mindfullness ile farkındalık uygulaması beynin gelişimini düzenleme de oldukça başarılıdır. İlgili deneyin detaylarına ulaşmak için Time dergisinin The Brain: How The Brain Rewires Itself adlı makalesini inceleyebilirsiniz.
