Renklerin Anlamları ve Psikolojik Etkileri Nelerdir?

Renkler hayatımızın her anında bize eşlik ediyor yemek yerken, seyahat ederken, özel buluşmalarda, çalışma ortamlarımızda kısacası aklımıza gelebilecek her yerde. Fakat bunların hepsinin bir anlamı var. Psikoloji ve renkler üzerine yapılan araştırmalardaki bulgular bize, renklerin ruh halimize etki edip, düşünce ve davranışlarımızda etkin rol oynadıklarını gösteriyor. Hangi renk hangi duyguyu ifade eder? Renklerin psikolojisi nedir? Makalemizde yapılan akademik araştırmaları ele alarak sizler için listeledik.

Renkler Ne Anlama Gelir? Renkler Nasıl Kullanılmalıdır?

Renkler hayatımızda çok önemli bir yeri vardır. Av olan bir hayvanın yırtıcısından saklanması, bir fast-food restoranının daha fazla müşteri çekmesi, markaların bizi ürünlerini almamız için teşvik ederken reklam sektöründe renkleri kullanması gibi renkleri avantaja çevirebilecek birçok farklı alternatif alan vardır. Yani renklerin psikolojisini bilerek hayatta birçok alanda şansımızı lehimize çevirebiliriz. Hangi rengin ne anlama geldiğini bildiğiniz vakit yanlış düşüncelere yol açmayı bırakıp insanlarda en iyi etkileri bırakabiliriz.  Şimdi gelin hangi renk bizde nasıl duygular uyandırıyor inceleyelim.

Sarı Rengin Psikolojik Etkileri Nelerdir?

Sarı öz güven ve arkadaşlığın bir göstergesi olarak belirtiliyor. Ayrıca bilgelik ve ilham vericiliği de simgeliyor. En fazla kullanıldığı alanlardan biri de tehlike işaretleridir. İnşaat alanları nükleer santraller gibi tehlikeli olduğunu düşünebileceğimiz her yerde sarı işaret levhaları kullanılır. Diğer renklere oranlara biraz daha dikkat çekici bir yapısı vardır. Altının renginden dolayı sarı zenginliği de ifade eder. Açık tonları daha olumlu duygular yaratırken koyu tonları insanı yorar ve anksiyeteye neden olabilmektedir.  Örneğin bulunduğunuz bir odada sarı ışığın bulunması uykunuzu daha çok getirecektir bu yüzden beyaz bir ampulle değiştirmeniz sizler için daha iyi olabilir. Hastalığı da andırır sarı. Hatta hastalık bulundurduğu bilinen gemiler sarı bayrak çekerek limana yaklaşırlarmış. Tamamlayıcısı daha çok mor ve lila renkleridir. Kombinlerinizde bunu göz önünde bulundurabilirsiniz.

Mavi Rengin Hislere Etkisi

Mavi renk genel olarak pozitif etkiler yaratır bizde. Özgürlük, umut, barış gibi huzur verecek algıların oluşmasını sağlar. Olumsuz yanlarında ise fazla hayalperestlik, ki bu aslıda kötü bir şey değil ama, aşırı duygusallık gibi etkileri vardır. Koyu tonları daha çok iş yerlerinde ve iş yaşamında kullanılabilir çünkü bir ağırlık kazandırır. Ders çalışırken mavi renk kalemlerin kullanılması bilginin akılda daha kalıcı olacağı yönünde araştırmalar da mevcuttur.  Mavi hakkında ilginç bir bilgi ise metanfetamin adlı uyuşturucu maddenin renginin aslında beyaz olmasına rağmen Breaking Bad dizisinde kullanılan mavi tonu (akide şekeri ile yapılmıştı)  ile daha fazla ilgi çekici hale gelmesi sonrası mavi gıda boyası eklenmiş ve bu sayede satışı daha fazla artmıştır. Günümüzde de birçok sosyal medya platformu mavi rengi tercih etmektedir; Facebook, Twitter, Linkedin ya da uygulamalardan Shazam gibi. Tamamlayıcı renkleri arasında kırmızı ve turuncu vardır.

Kırmızı Rengin Hayatımızdaki Yeri ve Önemi

Kırmızı sıcak renkler grubuna yer alır. Birden fazla duygunun yaşanmasında rol oynar bu renk. Aşkın, iştahın, gücün, sağlıkla ilgili birçok yerde rol oynayan bir renktir. Pozitif etkileri arasında sıcaklık ve coşku, negatif etkilerinde ise egoistlik, öfke ve isyan duyguları görülebilir. Kırmızı renk hormonları canlandırır bu yüzden romantik bir buluşmada kullanılabilir. Yemek sektöründeki birçok firma yeşil ve kırmızının iştahta rol oynadığını bildiğinden bu renkleri oldukça fazla kullanırlar. Örneğin markalardan Ülker ve Eti, yemek yerlerinden Burger King, KFC ya da etrafınızda görebileceğiniz el yapımı yemek yerleri gibi oldukça sık rastlarız. Yemek Sepeti de uygulamasında bu rengi kullanır. Ancak yemek yerleri ile ilgili ufak bir detay var ki bunu da diğer renkleri anlatırken değineceğim.

Yine Breaking Bad‘den bir alıntı ile bu rengin güç yönünde nasıl kullanıldığını örneklendireceğim. Diziyi bitirdikten sonra dizi ile ilgili daha fazla detay aramak için blogları okumuş ve baş karakterimiz Walter White’ın tam olarak Heinsenberg’e dönüştüğü sahne olarak nitelendirilen kısımla karşılaşmıştım. Walter White‘ın ünlü: ” I’m not in danger Skyler. I’m the danger.” repliği ile hafızamıza kazınan o sahnede Mr. White kırmızı bir kazak giymektedir ve söze başladığı sırada kazağını çıkartırken daha kırmızı tonda bir tişört üstünde yer almaktadır. Burada bu yöntemin kullanılma nedeni tehlike ve gücün gösterilmek istenmesidir.

Yeşil Rengin Anlamı ve Psikolojik Etkisi

Sırada doğa ananın rengi yeşil var karşımızda. Doğayla olan ilgisinden dolayı bize tazelik ve şifa gibi duygular da uyandırır ne de olsa bitkiler yer eder bu düşüncede. Doğayla ilgili sivil toplum kuruluşları olan TEMA, Yeşilay, Greenpeace de bu renkleri çokça kullanır. Fakat hayatımızda hiç eksik olmayan unsur yani para, yeşilin kullanıldığı başka bir yerdir bu yüzden bankalar logolarında sıklıkla kullanır. Ayrıca yeşil,  ilaç ve hijyen sektöründe de tercih edilen bir renktir fakat kırmızıda da bahsettiğim gibi yemek sektöründe de kullanılır. Yeşilin koyuluğu prestiji simgeler. Doğru tonu kullanıldığında çalışma alanlarımızda verimliliği arttıracak bir renktir ancak ton uyumu olmadığında da durgunluğa neden olabilir.

Mor Renk Hangi Duyguları İfade Eder?

Asaletin, kraliyetin rengi mor var kaşımızda. Şıklık, zarafet ve zenginliğin göstergesidir. Ruhani ortamlar ve meditasyon için tercih edilir. Açık tonları güven verdiğinden çalışma odalarında kullanılması uygun görülen renklerdendir. Ancak okuduğum bir makalede, ruhsal sorunlar ve bağımlılığa sahip insanların bulunduğu ortamlarda mor ve diğer parlak renklerle kullanılması sonucu olumsuz duygulara yol açacağı yönünde bulgulara rastlanmıştır.  Mavi ve kırmızının karışımı sonucu oluştuğundan ikisinin özelliklerinden de biraz barındırır. Mor, doğada az bulunan bir renktir. Daha önceden rastladığım birkaç yazıda mor rengin ilk kez Fenikeliler tarafından bulunduğu ve ticaretinin başladığı söyleniyor. Elde etmesi oldukça zor bir renk bu yüzden hiçbir ülke bayrağında da mor renge rastlanılmamış. Bu kadar zor ulaşılması da elbette mora ihtişamlı bir şöhret katmıştır. Benim de Saints Row‘u seçmemdeki sebep, oyunda sıkça kullanılması ve morun gerçekten asaleti simgelemesinden dolayıdır.

Kahverenginin Anlamı ve Kullanım Alanları

Kahverengi  iş alanında kullanılması pek önerilmeyen bir renktir çünkü diğer koyu renkler gibi göze çarpmaz ve sizi ortamda soyutlayabilir. Genelde olumlu duygular canlandırmaz, aç gözlülük ve cimrilikle bağdaştırıldığına dair yazılar vardır. Şimdi size kırmızıda söz ettiğim detaydan bahsedeceğim. Restoranlar demiştik ki iştah açıcı olduğu için simgelerinde kırmızıyı daha çok kullanır. Ancak iç mekan tasarımında geldiğimizde daha çok kahverengi ve siyah gibi tonlar kullanılır. Bu renkler bizde sıkıntı yaratan ve bulunduğumuz ortamdan hızlı bir şekilde ayrılmamızı tetikleyen renklerdir. Bu yüzden insanlar yemeklerini hemen yiyip kalksın ve yeni müşteriler gelsin diye bu renkler oldukça tercih edilir. Bu bir müze deneyiyle teyit edilmiştir. Kansas Üniversitesinin yapmış olduğu bir deneyde duvar renkleri değiştirilebilen bir müze  tasarlanmış ve duvarlar beyaz olduğunda insanlar müzeyi daha yavaş gezerlerken kahverengi olduğunda sergileri hızlı hızlı geçme eğilimi göstermişlerdir.

Beyaz Renk Hangi Duyguları Barındırır?

Karşımızda saflığın, erdemin, bilgeliğin rengi beyaz var. Bütün renklerin bir araya gelmesi sonucu oluşmuştur beyaz. Temizliği çağrıştırdığından daha çok banyolarda kullanılır. Ayrıca temizlik ürünleri firmaları da sıkça tercih ederler. Barışı simgelediğinden savaşlarda beyaz bayrak sallamak teslim olma göstergesidir. Renk kullanımın bir zıtlığı olarak her ne kadar beyaz Batı’da yaşamı simgelese de bazı doğu toplumlarında ölümü simgelediğinden cenaze törenlerinde beyaz kıyafetler tercih edilmektedir. Irkçılıkta da oldukça yer eden beyaz Ku Klux Klan’ın kıyafetlerinde de kendini gösterir. Genel olarak okullarda, laboratuvarlarda veya hastaneler gibi ortamlarda beyaz önlük tercih edilir. Bu yüzden bir nevi otorite simgesi haline gelmiştir.

Pembe Renk Hayatımızı Nasıl Etkiler?

Pembe güven vericiliği temsil eder. Mutluluk huzur ve yumuşak yüreklilik olarak nitelendirilmiştir. Elbette daha çok kadınlar tercih etse de renklerin bir cinsiyeti yoktur. Bu yetiştirilme biçiminden ve toplumsal normlardan kaynaklanıyor biraz da. Toplumsal cinsiyet bunda oldukça rol oynuyor maalesef. Yapılan araştırmalar pembe rengin satışta etkili olduğunu göstermiştir. Marks & Spencer mağazasında  müşterilerin, pembe gömlek giyen tezgahtarlar ile konuşmada zorluk yaşamadığı ve insanların daha rahat olduğunu göstermiştir. Ayrıca İngiltere’deki ikinci el satış pazarında pembe renk kullanılmıştır. Letgo uygulamasının  logosunu tasarlarken bu araştırmaları yapıp pembe rengi seçmiş olabileceği düşündürdü beni.

Turuncu Renk Bize Ne İfade Eder?

Daha çok güç ve dayanıklılık konularında ve sosyalleşmede etkili olduğu belirtilmiştir. Çalışma ortamınızda turuncu bir nesnenin bulunması, dikkatinizi sağlama konusunda fazla yardımcı olacaktır. Eğlence ve enerjik ruh hali konusunda da etkisi vardır. Harley Davidson, Fanta ya da Amazon gibi ünlü markalar bu rengi kullanmayı bu yüzden düşünmüş olabilirler. Çünkü markanın güven vermesi ve dost canlısı olması gibi algılanacağından tercih edilebilirliği arttırabilir. Kırmızı ve sarı karışımından oluştuğundan onların özelliklerini barındırır. Yani kırmızı gibi iştah açıcı ve sarı gibi dikkat çekiciliği kullanmada kendini gösterir.

Siyah Rengin Gizemi Nedir?

Başlığa geldiğinizde “Yalnız, siyah bir renk değil.” diyenleri duyar gibiyim. Haklısınız bir renk değil elbette ama onu anmamazlık olmaz çünkü onun da birçok etkisi var. En fazla kullanılan renklerden biridir siyah. Şıklığı, zarafeti, esrarengizliği nitelendirir. Fakat bir yandan da korkunun, üstünlük kurmanın renklerindendir bu yüzden iktidarın simgesidir. Tıpkı her rengin koyu tonlarında olduğu gibi siyah da bir prestij göstergesidir. Beyaz ne kadar iyiliği ve saflığı simgeliyorsa siyah da kötülüğü simgeler ve birbirlerine zıt renklerdir. Derinlik ve düşme algısı yaratır bu yüzden gemi ve uçaklarda çok tercih edilmez. Bazı kültürlerde uğursuzluğu simgelediğinden kara kedilere yaklaşılmaz. Ergenlik dönemindeki bireyler çok fazla tercih eder çünkü tıpkı kahverengideki gibi kendini ortamdan soyutlamaya yardımcı olur. Ergenliğini içine kapanık yaşayan kişiler bu yüzden bu renkte giyinmeye çalışırlar.

Fark ettiğiniz üzere diğer anlatıcılara göre görsel seçiminde düz fonlar kullanmak yerine aklımızda yer etmiş ünlü film, çizgi film ve oyun karakterleri gibi daha fazla dikkat çekici unsur kullanmayı tercih ettim. Çünkü renkler görme duygumuzla işlenir ve görme diğer birçok duyguyla entegredir. Limbik sistemin daha fazla işlemesiyle bilginin bellekte daha uzun süre kalması sağlanabilir.