İslam dininde çoğu davranış, hareket ve uygulamalar kesin olarak günah veya kesin olarak sevap olarak ayrılır. Fakat, bazı davranışlar vardır ki yasak olmamasına rağmen yapılması da önerilmez. Bu davranışlar mekruh olarak kabul edilse de hangi davranışların veya hareketlerin mekruh olup olmadığı günümüzde sıkça sorulmaktadır.
İçerik Başlıkları
Mekruh Nedir?
İslam dini içerisinde bazı hareketler kesin olarak yasaklanmamışsa da yapılması önerilmemektedir. Bu davranış ve hareketlere “mekruh” denir. Mekruh, yapıldığında günah olmayan fakat yapılmasından kaçınılması gereken davranışlardır.
İslam hukukuna dayanan mekruh, kişinin maneviyatını ve toplumsal ahlâkını güçlendirmek için vardır. Genellikle Peygamber (s.a.v)’in hadislerinde saklıdır. Amaçsız bir şekilde yalan söylemek, kişisel serveti çar çur etmek, israfa yol açmak mekruha örnektir.
Mekruh Ne Demek?
Mekruh kelimesi, Arapça kelime olan “kerif” kelimesinden gelir. Kerih kelimesi, “istememek, hor görmek, tiksinmek” anlamına gelir. Mekruh anlamı ise “sevilmeyen şey” anlamındadır. Çirkinlik, çirkin davranış anlamında kullanılır. Yapılması günah olmayan fakat kişisel maneviyatı azaltarak toplumsal huzuru kaçıran davranışların tamamına denir.
Mekruh davranışlar, kitabımız Kur’an’da kesin olarak yasaklanmamışsa da, tavsiye edilmediği Hz. Muhammed (s.a.v) peygamberimizin sözlerinden anlaşılabilir. Mekruh davranışları tam olarak anlamak için hadis-i şerifler okunmalı ve anlaşılmalıdır.
Mekruh Değil Ne Demek?
Mekruh değil denince anlatılmak istenen ise, yapılan davranışın dinen kabul edilebilir olduğu, bir sakıncası olmadığıdır. Bir davranış mekruh değil ise kınama veya ceza söz konusu olamaz. Mekruh değil denilen bir davranış, dine tamamen uygundur anlamına gelir.
Mekruh Olan Şeyler Nelerdir?
Mekruh davranışlar, mezhepten mezhebe göre değişmektedir. Fakat bütün İslam dininde mekruh, yapılması önerilmeyen davranışlar bütünüdür. Mekruh yapan kişiye günah yazılmaz veya ceza verilmez, sadece kınanır.
Hanefi mezhebinde mekruh, ikiye ayrılır. Bu mekruh türleri, tahrimen ve tenzihen mekruhtur. Tahrimen mekruh işleyenler için duruma göre ceza söz konusu olabilse de, tenzihen mekruhta böyle bir durum söz konusu değildir.
Tahrimen Mekruh Nedir?
Tahrimen mekruh, Hanefi mezhebine göre haram olmaya daha yakın mekruh çeşididir. Davranışı yapan kişi cezaya mahkum olabilir de, olmayabilir de. Fakat yapmaması sevaptır.
Tahrimen mekruh davranışlara örnek olarak ebeveynlere adlarıyla seslenmek, evli kişilere evlenme teklifi etmek, değerli eşyalardan/kaplardan su içmek, namazın kılındığı yerlerde uygunsuz davranışlarda bulunmak, balık dışında deniz canlısı tüketmek gösterilebilir.
Tenzihen Mekruh Ne Demek?
Tenzihen mekruh, yine Hanefi mezhebine ait bir mekruh çeşididir. Tahrimen mekruhun aksine tenzihen mekruh helale yakındır. Yapılan davranışın günahı yoktur, fakat helal de değildir. Tenzihen mekruh, genellikle zor durumda kalındığında yapılan bir davranıştır. Yapan kişiye günah yazılmaz, sevap verilmez.
Tenzihen mekruh örnekleri olarak ağız kokusu yapacak yiyecekler yedikten sonra camiye gitmek, diğer canlıların resimlerinin olduğu seccadeler üzerinde ibadet etmek olarak gösterilebilir.