Kontaktör Nedir? Nasıl Çalışır?

Kontaktör nedir

Elektriğin hayatımızdaki yeri gün geçtikçe artmakta ve bu artışla beraber elektriği kontrol etme ihtiyacı da yükselmektedir. Bu ihtiyacın giderilmesi için üretilip kullanılan röleler ve kontaktörler, farklı akımlar ve farklı amaçlar için kullanılırlar. Çalışma prensipleri aynı olsa da, kontaktörler rölelere göre daha yüksek akımları kontrol edebilirler.

Kontaktör Nedir?

Kontaktör, yüksek akımlı motorlarda kullanılan, uzaktan kontrol edilebilen bir anahtarlama cihazıdır. Bağlandığı motorların kontaklarını kapatır, elektrik verildiğinde ise tekrar açmaya yarar. Bu sayede elektrik akımının yönetilmesini, sık sık açılıp kapatılmasını sağlar.

Kontaktörler, sigorta ve devre kapatıcılardan farklı olarak yüksek akımlarda elektrik sistemini kapatmazlar. Bu sebeple, kontaktörler ile beraber termik röle, motor koruma şalteri gibi devre koruma elemanları kullanılır. Eğer bu elemanlar ile birlikte kullanılmazsa, bağlandığı motor yüksek akım sırasında zarar görebilir.

kontaktör ne işe yarar

Kontaktör Ne İşe Yarar?

Kontaktör, elektriği açıp kapama (anahtarlama) yoluyla başka bir noktaya taşır. Bağlandığı kontakları kapatır ve elektrik geldiğinde tekrar açar. Uzaktan kontrol edilebilir olmasıyla devrelerin açılıp kapanmasını kullanıcı için kolaylaştırır. Bağlı olduğu motorun kaçak veya yüksek akım sırasında korumasını yapmazlar.

Kontaktörler, genellikle elektromanyetik bobinin kontrol ettiği anahtarlar ile birlikte gelir. Yeterince yüksek gerilim uygulandığında, bobin devreye girer ve kapalı olan anahtarların açılmasını sağlar. Röle ve kontaktörlerin çalışma prensibi aynı olsa da, kontaktörler daha yüksek akımlar için üretilmiştir.

Kontaktör Nasıl Bağlanır?

Kontaktör bağlantısı, her elektrik sistemi gibi önlem alınarak yapılması gereken bir işlemdir. Güvenliğin sağlanması durumunda, aşağıdaki adımlar kontaktörün bağlanması için takip edilebilir:

  • Gücü Kesin: Herhangi bir bağlantı işlemine girişmeden önce ana güç hattını kapatın ve cihazınızdaki bütün güç kaynaklarını çıkarın.
  • Kontaktörün Bağlantı Yerlerini Bulun: Kontaktörünüzün üstündeki bağlantı yerlerini bulun ve inceleyin. Bağlantı noktalarının üzerinde bulunan etiketler, hangi noktaya hangi kablonun bağlanması gerektiğini göstermektedir.
  • Kabloları Kesin ve Stripleme Yapın: Yeterli uzunluktaki kablonun ucunu dikkatlice sıyırın.
  • Kabloları Bağlayın: Genellikle kontaktörün bir tarafına yük, diğer tarafına güç kaynağı takılır. Etiketlenmiş bağlantı noktalarına uygun kabloları bağlayın.
  • Bağlantıları Sıkın: Kabloları sıkıca bağladığınızdan emin olun. Bu işlem sırasında gerekli aletler aracılığıyla yaptığınızdan ve kablolara zarar vermediğinizden emin olun.
  • Devreyi Test Edin: Bütün bu adımlardan sonra devreyi test etmeyi unutmayın. Eğer devreniz çalışıyorsa, herhangi bir güvenlik açığı olmadığından emin olun.

Eğer elektrik konusunda yetkin değilseniz, bir yetkili servise başvurmanız tavsiye edilir.

kontaktör nasıl bağlanır

Kontaktör Çeşitleri Nelerdir?

Her elektronik sistemde olduğu gibi, kontaktörler de çeşitli amaçlar ve aygıtlar için farklı boyutlarda ve güçlerde çeşitlendirilmiştir. En çok bilinen ve kullanılan kontaktör çeşitleri aşağıdaki gibidir:

  • Güç Kontaktörü: En yaygın kontaktör çeşididir. 750kW gücüne kadar 3 veya 4 kutuplu olarak üretilirler. Her alanda kullanımına rastlamak mümkündür.
  • Mini Kontaktör: 5.5kW gücüne kadar üretilen, küçük boyuttaki kontaktörlerdir. Alandan kazanç sağlamak için kullanılırlar.
  • Sessiz Kontaktör: Sisteminin açılıp kapatıldığındaki sesi çıkartmayan kontaktör türüdür. Sessizliğin sağlanması gereken alanlarda tercih edilirler.
  • Kompanzasyon Kontaktör: Kompanzasyon uygulamalarına özel olarak üretilen kontaktör türüdür.
  • Bara Kontaktör: Yüksek akımlı AC ve DC yükleri anahtarlamak için kullanılan kontaktör türüdür. Endüstriyel ortamlar veya demiryolu gibi alanlarda kullanılırlar.
  • Çok Kutuplu Kontaktör: Birden fazla motorun bağlandığı, genellikle endüstriyel alanlarda kullanılan kontaktör türüdür.

Kontaktör Seçimi Nasıl Yapılır?

Kontaktör seçilirken yapılması gerekenler listesinin başında, kontaktörün bağlanacağı yükün belirlenmesi gelir. Yükün akımı, özellikleri ve kontaktörün yapısı, seçilecek olan kontaktörde dikkate alınması gereken özelliklerdendir.

Kontaktörler, sınıflarına göre AC-1 ve AC-4 arasında değişmektedir. Bu sınıfların kullanım alanları aşağıda verilmiştir:

  • AC-1: Bu sınıfta kullanılan akım gücü düşük seviyededir. Ayrıca, kapanan akım ve açılan akım birbirine eşittir. Genellikle ısıtıcı, aydınlatma veya fanlar gibi cihazlar için kullanılırlar.
  • AC-2: Daha yüksek başlangıç akımlarını kontrol edebilmek için üretilmiş kontaktörlerdir. Genellikle kompresörler, vinçler ve kaldırma makineleri gibi yüksek inenerjili makinelerde kullanılırlar. 
  • AC-3: En yaygın kullanılan kontaktör türüdür. Bu kontaktörler, motorları başlatıp durdurmak için tasarlanmışlardır. AC-1 ve AC-2 türlerden daha yüksek akımlara dayanabilirler. Pompa, aspiratör, fan, asansör gibi üç fazlı asenkron motorlarda yaygın şekilde kullanılırlar.
  • AC-4: Sık sık açma-kapama yapılması gereken yüksek devirli motorlarda kullanılırlar. Endüstriyel motorlar gibi motorlarda yaygın şekillerde kullanılırlar. Bu sebeple, mekanik dayanıklılığı ve sık açıp kapatılmaya dayanıklılığı oldukça yüksektir.

kontaktör seçimi nasıl yapılır

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Eskiler
En Yeniler Beğenilenler
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler