Birçok din ve inanışta olduğu gibi, İslamiyet’te de belirli ibadetlerin öncesinde hazırlık aşaması ve temizlik vardır. Bu hazırlığa, abdest denir. Abdest, Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından bizzat gösterilen eylemlerden birisidir ve namaz kılmadan önce mutlaka alınması gerekmektedir.
Abdest Nedir?
Abdest, Türkçe’de “el suyu” anlamına gelmektedir ve dini temizlenmeyi anlatır. Abdest alarak vücudumuzu temizler ve ibadete hazır hâle geliriz. Namaz kılmadan, Kur’an okumadan ve Kâbe’yi tavaf etmeden önce mutlaka abdest alınmalıdır. Kur’an okumadan ve tavaf etmeden önce yapılan abdestler vacip olduğu gibi, abdest alınmadan kılınan namazın geçersiz olacağı Hadis-i Şerif’lerde söylenmiştir.
Abdest, Hz. Peygamber (s.a.v)’ın bizzat fiilen gösterdiği bir temizliktir. Maddi ve manevi temizlenmeyi temsil eder. Abdest alan kişi, temizliği ile ibadete hazır hâle gelir.
Abdest, gusül, teyemmüm ve normal abdest olmak üzere toplamda 3 çeşitten oluşur. Normal abdest, ibadetlerden önce alınması vacip, namazdan önce ise farz olan abdest türüdür. Gusül abdesti, cünüplük, hayız ve nifaz gibi durumların giderilmesi için alınan abdesttir. Boy abdesti olarak da bilinir. Teyemmüm abdesti ise suyun bulunmadığı yerlerde, toprak ile alınan abdest türüdür.
Abdest Nasıl Alınır?
Abdest almak, namaz kılmadan önce farz olan ve diğer ibadetlerden önce vacip olan bir temizliktir. Abdest almanın detaylı adımları, sırasıyla aşağıda verilmiştir:
- “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya.” diyerek niyet edilir ve besmele çekilir.
- Eller, bileklere kadar üç kez yıkanır. Bu işlem sırasında parmak aralarına ve tırnak içlerine dikkat edilir. Parmaklarda yüzük varsa, yüzükler oynatılarak altına su girmesi sağlanır.
- Sağ el ile ağıza üç kez su verilir. Bu işlem sırasında ağız içindeki su iyice çalkalanır.
- Sağ el ile buruna üç kez su verilir. Sol el ile sümkürerek su dışarı atılır.
- Alnımızda saçlarımızın başladığı yerden çene altına ve kulaklara kadar yüzümüz üç kere yıkanır.
- Önce sağ, sonra sol kol üçer kez yıkanır. Bu işlem sırasında kolda ıslanmayan yer kalmayana kadar kol ovalanır.
- Sağ el ıslatılarak avuç içi ve parmaklar baş üstünde mesh edilir.
- Eller ıslatılarak şehadet parmağı yardımı ile kulak içi, baş parmak ile kulak dışı temizlenir.
- Kulak temizliğinde kullanmadığımız üç parmağın arka tarafı ile ense ve boyun temizlenir.
- Sağ ayak ve sol ayak üçer kez yıkanır.
Gusül abdesti ise sırasıyla ağızda su çalkalanarak, buruna su çekerek ve vücudun su değmeyecek yeri kalmayacak şekilde yıkanması ile alınır.
Teyemmüm abdesti, suyun olmadığı yerlerde alınır. Önce niyet edilir, sonra parmaklar açık bir şekilde temiz bir toprağa veya benzeri bir maddeye konarak ileri geri hareket ettirilir. El yavaşça kaldırılır ve birbirine vurulur. Ellerin içleri ile yüz bir kez mesh edilir. İkinci kez aynı hareket tekrarlanır ve bu kez sağ ve sol kol mesh edilir.
Abdestin Farzları
Abdestin alınışı sırasında belirli farzlar, yani yapılması zorunlu adımlar vardır. Bu farzlar, abdest alınırken dikkat edilmesi gereken detaylardır ve şu şekildedir: yüzün, dirsekler dâhil kadar kolların, başın dörtte birinin meshi ve topuklar dâhil ayakların yıkanmasıdır.