Diş Ağrısı Nasıl Geçer? Bilim İnsanları Çaresini Buldu!

Bilim insanları, soğuğun neden diş ağrısına ve aşırı duyarlılığa neden olduğunu keşfetti!

Bilim insanları, soğuğun neden diş ağrısına ve aşırı duyarlılığa neden olduğunu keşfetti. Aynı zamanda “diş ağrısına ne iyi gelir?” sorusunun cevabını ve diş ağrısı tedavisi hakkındaki keşiflerini açıkladılar.

Science Advance dergisinin Nisan 2021 sayısında çıkan bir makaleye göre araştırmacılar odontoblastların yeni bir özelliğini keşfettiklerini ve dentin hücrelerinin diş minesinin altındaki sinirleri ve kan damarlarını içeren yumuşak bir dokuya sahip diş pulpasını kapladıklarını açıkladı.

Makale yazarı Massachusetts General Hospital başhekimi patolog Jochen Lennerz “Dişin şeklini destekleyen odontoblastların aynı zamanda soğuğu algılamaktan sorumlu olduğunu bulduk.” dedi. Sözlerine devam eden Lennerz “Artık diş ağrısını önlemek için bu soğuk algılama işlevine nasıl müdahale edebileceğimizi biliyoruz.”

Diş Ağrısı Neden Olur?

Soğuğa maruz kalan dişler birçok sebepten dolayı ağrır veya sızlar. Örneğin çürük bir dişi doktora gidip çektirdikten sonra yoğun ağrılar yaşanması muhtemeldir. Aynı durum sağlam bir dişi çektirdikten sonra da yaşanır. Ancak dişler yaşlanmaya bağlı olarak da diş eti erozyonundan kaynaklı bir ağrıya neden olabilir. Çünkü dentinlerde oluşan yıpranmalar zamanla dişleri soğuğa karşı hassaslaştırıyor. Ayrıca platin bazlı kemoterapi tedavisi gören kanser hastalarının vücutlarının birçok bölgesinde soğuğa duyarlılık oluşur. Dolayısıyla rüzgarlı bir günde yüze vuran esinti dişlerde dayanılmaz bir ağrı ve sızıya sebep olabilir. Bu da kemoterapinin yarıda kesilmesiyle sonuçlanabilir.

İnsanlarda diş ağrısının en bilindik nedenleri; diş çürüğü, dişte oluşabilecek bakteriyel bir enfeksiyon(diş apnesi), çatlak, kırık, diş dolgusunda hasar, Sakız çiğneme, diş eti enfeksiyonu, yirmilik diş çekilmesi. Peki ya diş ağrısının belirtileri nelerdir? Baş ağrısı, dişte oluşabilecek bir şişlik, ağızda kötü koku, yüksek ateş semptomlar arasında yer alır.

Bilindiği üzere diş yapısı gereği üzerinde çalışılması zor bir parçadır. Haliyle vücudun en sert dokusudur.

Bu nedenle Lennerz ve ekibi azı dişleri anestezi altında delinmiş fareler üzerinde birtakım deneyler yaptı. Bu deneyler sonucunda diş yaralanması olan farelerin dişlerinde ağrı davranışı sergiledikleri gözlendi. Dişlerinde herhangi bir ağrı olmayan farelere göre daha fazla şekerli su içen deneklere daha önceki deneylerde keşfedilen ve sinirlerde bulunan TRPC5 geni tarafından kodlanan bir protein enjekte edildi. Bu protein sayesinde dişleri yaralanmış farelerin aşırı içme davranışı göstermediği ve diş yaralanması olmayan fareler gibi davrandıkları keşfedildi.

Lennerz açıklamasına şu şekilde devam ediyor: “TRPC5 ısı reseptörünün odontoblastlar yoluyla soğuğu ilettiğine ve sinirleri sıcağa karşı tetikleyerek ağrı ve soğuğa aşırı duyarlılık yarattığına dair kesin kanıtımız var! Bu soğuğa duyarlılık, vücudu hasarlı bir diş yaralanmasından korumanın yolu olabilir.”

TRPC5 Geni Nedir?

Tam adı geçici reseptör proteini 5 olan TRPC5 insan ve memelilerin sinirlerinde yer alan kanonik bir proteindir.


TRPC5 Geni. Görsel Science Advance’tan alınmıştır.

Spesifik olarak soğuğa yanıt veren TRPC5 proteini odontoblastların zarında kanallar açarak kalsiyum gibi moleküllerin Fosfolipaz C uyarımı ile hücreye girmesini sağlar. Örneğin diş pulpası iltihaplanırsa TRPC 5 fazlalaşır. Dişin kökünden çıkan sinirler beyne sürekli elektrik sinyali gönderir. Bu da az önce bahsettiğimiz semptomlara sebep olur.

Ayrıca diş etleri yaşlanmadan çekilen dişlerin henüz taze olan odontoblastları soğuğu algılamaktadır.

Lennerz bu durumu şu şekilde açıklıyor: “Çoğu hücre ve doku soğuğa maruz kaldığında metabolizmalarını yavaşlatır, bu nedenle donör organlar buza konur. Fakat TRPC 5 geni, hücreleri soğukta daha da aktifleştiriyor! Bu gerçekten heyecan verici!”

Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Lennerz ve ekibi dişlerin soğuğa duyarlılığını ve akabinde ağrı ve sızıyı en aza indirmek için ayrıca farmakolojik bir hedef belirledi. Diş ağrısı nasıl geçer sorusunun cevabını veren ekip yüzyıllardır diş ağrısına çare olarak kullanılan geleneksel bir bitki özütü olan karanfil yağını önerdi.

Karanfil yağındaki aktif madde, TRPC5’i bloke eden öjenol içerir. Öjenol içeren diş macunları halihazırda piyasada bulunur, ancak bu araştırmanın bulguları, soğuğa aşırı duyarlı olan dişleri tedavi etmek için daha güçlü uygulamalara yol açabilir. Ve öjenol için, kanser hastalarını kemoterapi endikasyonu olan aşırı soğuğa karşı sistematik olarak tedavi etmek gibi yeni uygulamalar oluşturulabilir.

Kaynak: The Harvard Gazette

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler