Resim Sanatında Rückenfigür Nedir? Örnekleri Nelerdir?

Bu yazımızda, sanat eseri ile daha yakın bağ kurmamızı sağlayan Rückenfigür’ün ne olduğuna, resim sanatındaki yerine ve birbirinden güzel örneklerine bu yazımızda ayrıntılı olarak yer veriyoruz.

Rückenfigür Nedir?

Almanca “arkadan figür” anlamına gelen “rückenfigur”, romantizm akımının da özelliklerinden olan özlem, varoluşsal huzursuzluk ve benzeri duyguları iletmek için kullanılan bir kompozisyon aracıdır.

Tipik olarak Rückenfigur de; kompozisyondaki kişi, görüntünün ön planındayken, önündeki doğaya, boşluğa, görünüşte sonsuz; çoğu zaman tehlikeli olan dış dünyaya bakar.

İç dünya ile dış dünya ve kişinin evrendeki yerini tam olarak bilmesinin imkansızlığı göz önüne serilir. Platon’un Mağarası Alegorisi’ndeki gibi, rückenfigur de dünyayı ilk elden deneyimleme olasılıklarını düşünür ve eserin izleyici tarafından bu düşünce ile bezenmesi sanatçı tarafından istenir.

Sanatçılar, bir kişinin arkadan görüldüğü gibi genellikle karanlık ve belirsiz bir izlenimini kullanarak, izleyici için mecazi bir köprü, kendini resme dahil etmenin ve böylece sahnenin kendisine daha yakın hissetmenin görsel bir aracını yaratırlar.

Rückenfigur da eser, izleyicinin eserin içine geçtiği eşzamanlı bir birlik ve ayrılma duygusu hissini ortaya çıkartır. Bu özdeşleşme, eser ile izleyiciyi daha yakın duygu birliği kurmaya sürükler. Sadece resim sanatında değil, birçok görsel sanatta da bu duyguları ortaya çıkarmak için rückenfigüre başvurulur.

Christina'nın Dünyası - Andrew Wyeth
Christina’nın Dünyası – Andrew Wyeth

Rückenfigur, Alman Romantik sanatçı Caspar David Friedrich ile ilişkilendirilir. Özellikle, “Bulutların Üzerinde Yolculuk (Wanderer above the Sea of Fog)” bu akımın en bilinen örneklerinden birisidir.

Genellikle, Caspar David Friedrich ile anılsa da, 14. yüzyılda İtalyan sanatçı Giotto, alan derinliği oluşturmak için İsa’nın yas tutanların sırtını dönük resmettiği için bu tekniği kullanan ilk sanatçılardan biri olduğu kabul edilir.

Teknik, zaman zaman Raphael ve Vermeer’in da tuvallerinde ortaya çıkmışsa da;  Alman Romantikler bu estetik kompozisyonu popüler hale getirmiştir.

Rückenfigür, sadece romantiklere özgü bir kompozisyon yöntemi değildir. Salvador Dalí ve René Magritte gibi sürrealistler de, bir gizem ve iç gözlem duygusu yaratmak için figürlerini sırtları dönük olarak resmettikleri resimleri mevcuttur.

Resim Sanatında Rückenfigür Örnekleri

Görsel sanatların birçok alanında kullanılan Rückenfigür kompozisyonu,, ilk olarak resim sanatı ile ortaya çıkmış ve sayısız nadide eserin parçası olmuştur. Bu eserlerin bir kısmına yakından bakalım.

1.Bulutların Üzerinde Yolculuk (Wanderer Above The Sea of Fog) – Caspar David Friedrich

Bulutların Üzerinde Yolculuk - Caspar David Friedrich (1818)
Bulutların Üzerinde Yolculuk – Caspar David Friedrich (1818)

Alman romantik ressam, Caspar David Friedrich tarafından 1818 yılında resmedilen, yağlı boya tabloya bakıldığında; sırtı izleyiciye dönük kayalıklar üzerinde genç bir adam görünmektedir.  Yazar Michael Edward Gorra tabloyu, adamın sis denizine bakarken, kendi üzerine düşünüşünü gerçekleştirmesi, olarak yorumlamıştır.

Tarihçi John Lewis Gaddis ise “aynı anda bir manzaraya hakim olmayı ve içindeki bireyin önemsizliğini öne sürüyor. Yüz görmüyoruz, bu nedenle genç adamın karşılaşma olasılığının canlandırıcı mı, korkutucu mu, yoksa her ikisi mi olduğunu bilmek imkansız.” yorumunda bulunmuştur.

2.Rügen Kayalıkları (Chalk Cliffs on Rügen) – Caspar David Friedrich

Rügen Kayalıkları - Caspar David Friedrich (1818)
Rügen Kayalıkları – Caspar David Friedrich (1818)

Yine Caspar David Friedrich’e ait yağlı boya tabloya bakıldığında, sırtı dönük iki adam ve bir kadın manzarayı izlemektedir. Ortadaki zayıf figürün Caspar David Friedrich‘in kendisi olduğu düşünülmektedir.

Figürün, yerde duran şapkası alçak gönüllüğü temsil etmektedir. Resmin sağ tarafında, bir adam bir ağaca yaslanmakta ve uzaklara bakmaktadır. Denizde bulunan iki yelkenlinin, sonsuz yaşama doğru ilerleyen ruhları simgelediği düşünülmektedir. Resimdeki kadının ise, Caspar David Friedrich’in karısı olduğu varsayılır.

Sanat tarihçisi Helmut Börsch-Supan’a göre, Friedrich’in ölümle ve ölümün hayat üzerindeki tehdidiyle ilişkisi, daha önce olmadığı kadar açık ve sakin biçimde tabloda ele alınmıştır.

3. Pencedeki Genç Kız (Young Woman at a Window) – Salvador Dali

Penceredeki Kız - Salvador Dali (1925)
Penceredeki Kız – Salvador Dali (1925)

Penceredeki Genç Kadın, Salvador Dalí’nin, kız kardeşi Ana Maria’yı Cadaqués’de bir pencerenin önünde arkadan görüntüsüyle resmettiği eserdir.

Dali’nin alışılageldik eserlerinin aksine, oldukça anlaşılır, gerçekçi ve huzur vericidir. İzleyici de, resimdeki genç kız gibi, etrafı seyretmekten gözlerini alamaz.

4. Geçit (Le Passage) – Kay Sage

Kay Sage - Geçit (1956)
Kay Sage – Geçit (1956)

Gerçeküstücü ressam Kay Sage’ye ait resimde sırtı dönük bir kadının uzaklara, gelecek metaforuna baktığı görünmektedir. Kadının ön kısmında, kuraklıktan çatlamış topraklar görünür ve resmin geneline kapalı, kasvetli bir duygu hakimdir.

5.Kopyalanmamış (Not To Be Reproduced) – Rene Magritte

Rene Magritte - Kopyalanmamış (1937)
Rene Magritte – Kopyalanmamış (1937)

Rene Magritte’nin bu ünlü eserin de, ayna karşısında duran bir adamın, aynadaki yüzünü görmeyi beklerken; resme bakarken ki görüntüsünü görürüz.

Ancak aynanın kenarında duran kitap yansıması, doğru bir yansımadır. Bu kitap, Edgar Alan Poe’nun tamamlanmış tek romanı olan “The Narrative of Arthur Gordon Pym”dir.

6. Uzun Pencereler (The Tall Windows) – Vilhelm Hammershøi

Vilhelm Hammershøi - Uzun Pencereler (1913)
Vilhelm Hammershøi – Uzun Pencereler (1913)

Vilhelm Hammershøi, eserlerinde genellikle, okumaya veya ev işlerine dalmış içe dönük figürleri işlemiştir. Uzun Penceler’de de manzarayı seyre dalmış, sırtı dönük bir kadın görünmektedir. Figürün ruh hali samimi bir durumu yansıtarak, izleyiciyi resmin içine almaktadır.

Bu tarz, sanat üzerine içerikler ilginizi çekiyorsa, sitemizde yer alan ve birçok faydalı içeriklerin yer aldığı Sanat kategorimize göz atabilirsiniz.

Abone ol
Bildir
guest
0 Yorum
Eskiler
En Yeniler Beğenilenler
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
İlgili İçerikler