Kimi zaman bir patika kenarında kimi zamansa tapınaklarda sizi selamlayan, sevimli koruyucu tanrı Jizo San’ın ne olduğuna, Jizo heykelleri neden kırmızı giydirdiğine ve jizo heykellerinin kimleri koruduğu ve nerelerde görülebileceğine ayrıntılı olarak yer veriyoruz.
Japonya seyahatlerinde birçok gezginin görüp ne olduğunu bilmediği küçük heykeller, ardında büyük hikaye taşır. Sadece Japonya’ya seyahat etmiş olmanız önemli değil, Japon filmlerinden de aşina olabileceğiniz Jizo San heykellerinin tüm ayrıntılarına yer veriyoruz.
İçerik Başlıkları
Jizo San Heykelleri Nedir?
Etimolojik olarak Jizo, “dünyanın rahmi” anlamına gelmektedir. Gezginlerin ve çocukların koruyucu tanrısı olduğuna inanılan bir Bodhisattva olan, Jizo Basatsu’yu sembolize etmektedir, küçük heykeller.
Jizo Basatsu, nazik ve ılımlı bir tanrı olduğu için, heykeller açık alanlarda yağmur aşınmasına, yosunlanmaya uygun olarak konumlandırılmaktadır.
Jizolar tapınaklarda, mezarlıklarda, kırsal kesimlerde yol kenarlarında ve nadiren de olsa, şehir merkezlerinde görülebilmektedir. Jizo sanların çocukları ve gezginleri koruduğuna inanılır.
Çocukların Koruyucusu Jizo
İnanışa göre ebeveynlerinden önce ölen çocukların ruhlarının öbür dünyada Sanzu Nehri’ni geçememektedir. Bunun sebebinin de, kısa yaşamları boyunca nehri geçebilecek yeterlilikte iyilik yapmadıkları ve ölümleri ile ailelerine büyük acılar yaşatması olarak yorumlanır.
Japonya’da nehri geçemeyen yani arafta kalan çocukların sai no kawara ismi verilen bir yere gittiklerine ve oradan kurulmak için taşlardan küçük kuleler yapmaları gerektiğine inanılmaktadır.
O yerden kurtulamamalarının sebebi ile, çocuk ruhların yaptıkları kulelerin her gece iblisler tarafından yıkmasıdır. Tanrı Jizo’nun nehri geçemeyenleri, nehir etrafına taş yığarak nehri koruma cezasından kurtardığına inanılmaktadır. Bu nedenle, kimi yerlerde jizo heykellerinin yanında, halk tarafından küçük kuleler dikilerek; jizoya yardım etmektedir.
Halk, ölü çocuk ruhları hedeflerine ulaştırmaya ve Tanrı Jizo San’a yardımcı olmanın mükafatlandırılacağına inanmaktadır. Bu nedenle jizolar Japon kültürü için oldukça önemlidir.
Ayrıca, çocukları koruduğuna inanılan jizoların kenarlarında, şeker, oyuncak gibi çocukların seveceği türde materyalleri görmek de mümkündür. Kimi yerlerde Jizolara kırmızı renkte kıyafetler de giydirildiği görülmektedir.
Jizoların birincil görevi çocukları korumaktır. Hayao Miyazaki‘nin 1988 yapımı Komşum Totoro (My Neigbour Totoro) filminde jizoları görmek mümkündür. Filmde yolunu karıştırıp kaybolan Mei, Jizo heykellerinin yanına sığınmaktadır.
Jizo Heykellerine Neden Kırmızı Giydirilir?
Japonlar inanç değerleri oldukça yüksek bir millettir ve tanrılarına yardımcı olmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaya çalışmaktadır. Jizo heykellerine kırmızı kıyafet giydirilmesi de tanrı jizoya yapılan koruyucu desteklerden birisidir.
Kış ayları çetin geçen Japonya’da çocukları korumakla görevli olan Jizo Basatsu‘ya yardımcı olmak adına heykellere atkı, bere gibi soğuktan koruyan kıyafetler giydirilir. Çünkü bir tanrıya yardımcı olmak büyük jesttir ve diğer dünyada yüksek şekilde mükafatlandırılır.
Kırmızı renginin hastalığı ve tehlikeyi uzaklaştırdığına ve iyi şans getirdiğine inanılır. Tabii ki, heykellere kırmızı giydirilmesi bir kural değildir. Farklı renk ve desenlerde eşyalar ile de heykeller giydirilebilmektedir.
Gezginlerin Koruyucusu Jizo Heykelleri
Jizoların aynı zamanda yolunu kaybedenleri ve gezginleri de koruduğuna inanılır. Dosojin‘in eski inancından türetilmiştir. Jizolar dağlarda, patikalarda, köy kenarlarında bulundurularak aynı zamanda yolculara doğru yolda olduğunu da gösterirler.
Kültürler, insanlık birbiri ile çok ilintilidir. Öyle ki, ülkemizde de patika kenarlarında, üst üste dizilmiş, doğru yolda olunduğunu gezgine bildiren kimi yörelerde gözlek ismi ile anılan taşlar görmek mümkündür.
Sadece yol gösterme amacı ile patikalara jizo san heykelleri konulmamaktadır. Jizo’yu gören gezginin ya da yolcunun heykelleri görerek dua etmesi ve böylelikle tanrı ve ibadet eden kişi ile arada bir köprü görevi görmesi sağlanır.
Japon kültürü ilginizi çekiyorsa, sitemizde yer alan “Japon Kültürünün Sembolü 14 Popüler Kimono Modeli” adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
