Erteleme hastalığı nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? İngilizce de “procrastination” adıyla da bilinen erteleme hastalığı hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar. Hastalığın tanımı, örnekleri ve tedavisi.
Birçok insan gün içerisinde bazı işlerini erteleyebilir. Bunlar önemli işler de olsa ufak tefek gözden kaçırılan ve önemsenmeyen işler de olsa sosyal hayatımızda iş ve ilişkilerimizi olumsuz etkileyebilir.
Artık sürekli erteleme boyutuna geldiyseniz “daha sonra yaparım”, “daha vakit var”, “biraz sonra bakarım” gibi cümleleri sık kullanmaya başladıysanız sizin de erteleme hastalığınız olabilir. Erteleme hastalığı nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? İnceleyelim.
İngilizce de “procrastination” adıyla da bilinen erteleme hastalığına sahip insanlar yapması gereken işi, zamanı, enerjisi ve imkanı olmasına rağmen bir ya da birkaç kez erteler.
Gerçekten yorgun olduğumuz zamanlarda ertelediğimiz işlerimiz olabilir. Erteleyen insanlar bunu çok sık yapmaya başlayıp günlük yaşantılarını ve özellikle iş hayatlarını olumsuz yönde etkiler. Erteleme hastalığına sahip bireyler, sosyal çevresi tarafından tembel ya da üşengeç olarak tanınabilir.
İçerik Başlıkları
Erteleme Hastalığı Nedir?
Erteleme, yapılması gereken işleri sürekli olarak erteleyen ve sonunda bu işleri yapamayan kişilerde görülen bir davranışsal sorundur. Bu kişiler, genellikle bir şeyi yapmak için gerekli olan zamanı ve enerjiyi toplamakta zorlanırlar ve bu nedenle erteleme eğilimindedirler. Bunun sonucunda, işlerini yetiştiremezler ve sonunda stres, kaygı ve hatta depresyon gibi sorunlar yaşayabilirler.
Erteleme, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir, ancak genellikle düşük özgüven, düşük motivasyon, stres, yorgunluk ve iş yükünün fazlalığı gibi psikolojik faktörlerle ilişkilidir. Bununla birlikte, tedavi edilebilir bir durumdur ve psikolojik danışma, ilaçlar ve davranış terapisi gibi çeşitli tedavilerle başarılı bir şekilde yönetilebilir.
Erteleme Hastalık Mıdır?
Erteleme hastalığı, kişinin istekli olmasına rağmen yapması gereken işleri sürekli olarak ertelemesi ve bu davranışın günlük hayatını etkileyecek derecede sık olması durumudur. Bu davranış, kişinin işlevselliğini ve verimliliğini olumsuz yönde etkileyebilir.
Erteleme alışkanlığı, bir hastalık olarak kabul edilmez, ancak bazı durumlarda altta yatan psikolojik sorunlarla ilişkili olabilir. Örneğin, kaygı, depresyon veya düşük özgüven gibi duygusal sorunlar, kişinin işlerini ertelemesine neden olabilir.
Kronik ertelemenin birçok nedeni olabilir ve bu nedenler genellikle bireysel farklılıklara ve durumlara bağlıdır. Bununla birlikte, kronik ertelemenin ana nedenleri arasında şunlar bulunabilir:
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): DEHB, bir kişinin dikkatini sürdürme, organizasyon becerileri ve zaman yönetimi gibi alanlarda zorluk yaşamasına neden olabilir. Bu durum, kronik ertelemenin önemli bir nedeni olabilir.
- Anksiyete ve depresyon: Anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunları, kişinin motivasyonunu ve enerjisini azaltabilir ve dolayısıyla işleri ertelemesine neden olabilir.
- Prokrastinasyon alışkanlığı: Bazı insanlar, işleri son ana kadar bırakma ve ertelemeye alışkanlık haline getirebilirler. Bu davranış kalıbı, kronik ertelemenin en yaygın nedenlerinden biridir.
- Zorlu işlerle baş etme: Bazı insanlar, işleri başarmak için gerekli becerilere sahip olmayabilir veya işleri başarmak için çok fazla çaba gerektirebilir. Bu durum, işleri ertelemeye yol açabilir.
- Yetersiz planlama: İşleri tamamlamak için yeterli bir planlama yapmamak, işleri ertelemeye neden olabilir. Kişi, işleri ne zaman, ne kadar ve nasıl yapacağına dair net bir plana sahip değilse, işlerin son ana kadar bırakılması daha olasıdır.
Bu nedenlerin yanı sıra, kişisel tercihler, çevresel faktörler ve işin özellikleri de kronik ertelemenin nedenleri arasında yer alabilir.
Erteleme Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kronik erteleme, sürekli olarak görevleri ve sorumlulukları erteleme eğilimi gösteren bir davranış özelliğidir. Kronik erteleme belirtileri, şu davranışlarla kendini gösterebilir:
- Görevlerin sürekli olarak son ana kadar bırakılması
- Yapılacak işlerin önceliklerinin belirlenememesi
- Sürekli olarak ertelemeye dayalı bahaneler bulma
- Görevlerin tamamlanmasını engelleyen başka aktivitelerle zaman kaybetme
- Prokrastinasyon nedeniyle yoğun stres yaşama
- Mükemmelliyetçi insanlarda başarısızlık korkusu nedeniyle görevleri yapmaktan kaçınma,
- Görevleri tamamlamak için gerekli olan motivasyon eksikliği
- Sürekli olarak süreçleri ayrıntılı bir şekilde planlamak ve organize etmek yerine, plansız şekilde çalışma
- Görevleri tamamlama konusunda zorluk yaşama
- Uzun vadeli hedefleri belirleyememe veya erteleyerek hedeflerine ulaşma konusunda güçlük çekme.
Bu belirtiler kronik erteleme davranışının bir işareti olabilir ve kişinin hayatında olumsuz sonuçlara neden olabilir.
Erteleme Hastalığı Neden Olur?
Kronik erteleme, bir kişinin sürekli olarak yapması gereken işleri erteleme alışkanlığı geliştirmesiyle oluşur. Bu alışkanlık, kişinin işlerini ertelemesi sonucu ortaya çıkan olumsuz sonuçlardan kaçınmak amacıyla ortaya çıkabilir. Aynı zamanda, işleri hemen yapmak yerine, daha önce yapmak için daha fazla zaman ve enerji harcamak gerektiğine inanma eğilimi de olabilir.
Kronik erteleme, genellikle altta yatan duygusal veya psikolojik sorunlarla da ilişkilidir. Bu sorunlar arasında kaygı, depresyon, düşük özgüven, korku veya stres yer alabilir. Bu duygusal sorunlar, kişinin işlerini yapmak için gerekli olan motivasyonu ve odaklanmayı azaltabilir ve bu nedenle kişi işlerini erteleyebilir.
Ayrıca, kişinin planlama ve zaman yönetimi becerileri eksikse, kronik erteleme alışkanlığı da gelişebilir. Bu durumda, kişi işleri zamanında yapmak için gerekli olan stratejik becerilere sahip değildir ve işlerini sürekli olarak erteleyebilir.
Erteleme Hastalığı Tedavi Yöntemi Nedir?
Kronik erteleme hastalığı, sürekli olarak işleri son dakikaya kadar ertelemek ve sonrasında zamanla yarışmak anlamına gelir. Bu alışkanlık uzun vadede stres, kaygı ve başarı eksikliğine neden olabilir.
Erteleme ile başa çıkmak için aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz:
- Planlama yapın: Öncelikle yapılacak işleri bir listeye yazın ve bir plan oluşturun. Bu plana sadık kalarak, işleri zamanında bitirmeye odaklanın.
- Küçük adımlarla başlayın: Büyük görevleri küçük parçalara ayırarak, daha yönetilebilir hale getirin. Bu şekilde, görevleri daha kolay tamamlayabilir ve zamanınızı daha verimli kullanabilirsiniz.
- Kendinize bir takvim oluşturun: Görevlerinizi ve ödevlerinizi yapmanız gereken tarihleri takviminize ekleyin. Bu şekilde, yapılacak işleri son dakikaya kadar ertelemek yerine, zamanında yapmak için bir hatırlatıcınız olacaktır.
- Kendinize ödüller belirleyin: İşlerinizi zamanında bitirdiğinizde kendinize bir ödül verin. Örneğin, kitap okumak, yürüyüş yapmak, film izlemek veya sevdiğiniz bir yemeği yemek gibi bir ödül olabilir. Bu şekilde, yapacaklarınız için motive olabilirsiniz.
- Kendinize karşı dürüst olun: Kendinize karşı dürüst olun ve işleri ertelemenizin nedenlerini düşünün. Bu nedenleri belirleyerek, kendinizi geliştirmek için çözümler bulabilirsiniz.
- Pomodoro tekniğini deneyin: Pomodoro tekniği, özellikle sıkıcı veya uzun süreli işleri yaparken konsantrasyonu artırmak ve işi parçalara ayırmak için oldukça etkilidir. Ayrıca, pomodoro tekniği, zaman yönetimi becerilerini geliştirmeye ve zamanı daha verimli kullanmaya yardımcı olur.
- Destek alın: Destek almak, kronik erteleme alışkanlığından kurtulmanıza yardımcı olabilir. Bir arkadaşınızla veya bir psikologla konuşarak, işleri zamanında yapmak için bir plan oluşturabilirsiniz.
Erteleme hastalığı tedavi edilebilir bir davranış bozukluğudur ve yukarıdaki yöntemler, kişinin erteleme davranışını azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak için kullanılabilir.
Erteleme hastalığından kurtulmak, bir gecede gerçekleşmeyebilir. Ancak, yukarıdaki önerileri uygulayarak, yavaş yavaş alışkanlığınızı değiştirebilir ve daha verimli bir şekilde işlerinizi tamamlayabilirsiniz.
Ayrıca erteleme alışkanlığı gibi merak ettiğiniz bazı davranışsal bozukluklar hakkında fikir sahibi olmak isterseniz de “Fomo Etkisi Nedir? Belirtileri ve Sonuçları Nelerdir?” adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
